آييننامه نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران
ماده يكم (1)-اصلاح 1399/09/16-:
به استناد بند بيست و چهارم (24) ماده هشتادم (80) قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور () و انتخاب شهرداران مصوب 1375/3/1 و اصلاحات و الحاقات بعدي آن و همچنين مصوبه «نامگذاري معابر، ميادين، خيابانها، كوچهها و كوي در حوزه شهري و همچنين تغيير نام آنها» تصويبي در سي و چهارمين جلسه شوراي اسلامي شهر تهران (دوره اول) – ابلاغي به شماره 160/8/6466 مورخ 1378/7/28 و به منظور نامگذاري و تغيير نام شهركها، خيابانها، كويها، ميادين، بازارها، سرايها، گذرگاهها، پرديسها، بوستانها، كوچهها، بنبستها و اماكن عمومي در داخل حوزه شهري تهران، كميسيون فرعي به نام «كميسيون نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران» با حضور اعضاي ذيل تشكيل ميگردد:
1- سه نفر از اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي
2- يك نفر از اعضاي ستاد هماهنگي شوراياري ها
3- دبير شوراياري منطقه مربوطه
4- مدير كل روابط عمومي و امور بينالملل شوراي اسلامي شهر تهران
5- مدير كل روابط عمومي و امور بينالملل شهرداري تهران
6- يك نفر نماينده منتخب از سوي فرهنگستان زبان و ادب فارسي (بدون حق رأي)
7- يك نفر نماينده از بنياد شهيد و امور ايثارگران (بدون حق رأي)
همچنين به منظور سهولت در انجام امور كارشناسي و تسريع در فرآيند نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي، كميتههاي كارشناسي نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي در هر يك از مناطق شهرداري تهران با حضور افراد ذيل تشكيل ميگردد:
الف– شهردار منطقه (رئيس كميته)
ب- مدير روابط عمومي شهرداري منطقه (دبير كميته)
ج- يك نفر نماينده از انجمنهاي شوراياري محلات منطقه (در صورتي كه انجمنهاي شوراياري در آن منطقه تشكيل شده باشد.) با معرفي ستاد اجرايي انجمنهاي شوراياري
د- دبير شوراياري محلهاي كه تغيير نام مربوط به آن ميباشد.
هـ- يك نفر نماينده تامالاختيار بنياد شهيد و امور ايثارگران منطقه كه منطقه شهرداري در حوزه آن قرار دارد.
و- امام جماعت يكي از مساجد منطقه با معرفي شوراي هماهنگي امور مساجد تهران
ز- يك نفر كارشناس مطلع امور اجتماعي، فرهنگي آشنا به تاريخ و ادبيات ـ به انتخاب و معرفي شهردار منطقه ترجيحأ از اساتيد دانشگاه يا فرهنگياني كه در همان منطقه ساكن باشند.
ح- نماينده تامالاختيار فرماندهي ناحيه مقاومت بسيج كه منطقه شهرداري در حوزه آن قرار دارد.
كميتههاي مزبور زير نظر كميسيون نامگذاري فعاليت مينمايند و مسئوليت كليه امور كارشناسي نامگذاري و تغيير نام معابر زير شانزده متر عرض و هشتصد متر طول را با رعايت مفاد «آيين نامه نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران»ـ تصويبي در شصت و پنجمين جلسه رسمي (دوره اول) شوراي اسلامي شهر تهران -ابلاغي به شماره 160/61/880 مورخ 1379/01/24 و اصلاحات و الحاقات بعدي آن بر عهده خواهند داشت و موظفند گزارشهاي خود را پس از تصويب به دبيرخانه كميسيون نامگذاري ارسال نمايند.
جلسات كميتههاي مزبور با حضور پنج نفر از اعضاي آن، رسمي است و حضور رئيس و دبير كميته در جلسات الزامي بوده و مصوبات آن با اكثريت آراي موافق اعضاي حاضر در جلسه معتبر است.
به استناد بند بيست و چهارم (24) ماده هشتادم (80) قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور () و انتخاب شهرداران مصوب 1375/3/1 و اصلاحات و الحاقات بعدي آن و همچنين مصوبه «نامگذاري معابر، ميادين، خيابانها، كوچهها و كوي در حوزه شهري و همچنين تغيير نام آنها» تصويبي در سي و چهارمين جلسه شوراي اسلامي شهر تهران (دوره اول) – ابلاغي به شماره 160/8/6466 مورخ 1378/7/28 و به منظور نامگذاري و تغيير نام شهركها، خيابانها، كويها، ميادين، بازارها، سرايها، گذرگاهها، پرديسها، بوستانها، كوچهها، بنبستها و اماكن عمومي در داخل حوزه شهري تهران، كميسيون فرعي به نام «كميسيون نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران» با حضور اعضاي ذيل تشكيل ميگردد:
1- سه نفر از اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي
2- يك نفر از اعضاي ستاد هماهنگي شوراياري ها
3- دبير شوراياري منطقه مربوطه
4- مدير كل روابط عمومي و امور بينالملل شوراي اسلامي شهر تهران
5- مدير كل روابط عمومي و امور بينالملل شهرداري تهران
6- يك نفر نماينده منتخب از سوي فرهنگستان زبان و ادب فارسي (بدون حق رأي)
7- يك نفر نماينده از بنياد شهيد و امور ايثارگران (بدون حق رأي)
همچنين به منظور سهولت در انجام امور كارشناسي و تسريع در فرآيند نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي، كميتههاي كارشناسي نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي در هر يك از مناطق شهرداري تهران با حضور افراد ذيل تشكيل ميگردد:
الف– شهردار منطقه (رئيس كميته)
ب- مدير روابط عمومي شهرداري منطقه (دبير كميته)
ج- يك نفر نماينده از انجمنهاي شوراياري محلات منطقه (در صورتي كه انجمنهاي شوراياري در آن منطقه تشكيل شده باشد.) با معرفي ستاد اجرايي انجمنهاي شوراياري
د- دبير شوراياري محلهاي كه تغيير نام مربوط به آن ميباشد.
هـ- يك نفر نماينده تامالاختيار بنياد شهيد و امور ايثارگران منطقه كه منطقه شهرداري در حوزه آن قرار دارد.
و- امام جماعت يكي از مساجد منطقه با معرفي شوراي هماهنگي امور مساجد تهران
ز- يك نفر كارشناس مطلع امور اجتماعي، فرهنگي آشنا به تاريخ و ادبيات ـ به انتخاب و معرفي شهردار منطقه ترجيحأ از اساتيد دانشگاه يا فرهنگياني كه در همان منطقه ساكن باشند.
ح- نماينده تامالاختيار فرماندهي ناحيه مقاومت بسيج كه منطقه شهرداري در حوزه آن قرار دارد.
كميتههاي مزبور زير نظر كميسيون نامگذاري فعاليت مينمايند و مسئوليت كليه امور كارشناسي نامگذاري و تغيير نام معابر زير شانزده متر عرض و هشتصد متر طول را با رعايت مفاد «آيين نامه نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران»ـ تصويبي در شصت و پنجمين جلسه رسمي (دوره اول) شوراي اسلامي شهر تهران -ابلاغي به شماره 160/61/880 مورخ 1379/01/24 و اصلاحات و الحاقات بعدي آن بر عهده خواهند داشت و موظفند گزارشهاي خود را پس از تصويب به دبيرخانه كميسيون نامگذاري ارسال نمايند.
جلسات كميتههاي مزبور با حضور پنج نفر از اعضاي آن، رسمي است و حضور رئيس و دبير كميته در جلسات الزامي بوده و مصوبات آن با اكثريت آراي موافق اعضاي حاضر در جلسه معتبر است.

تبصره يك (1)-اصلاح 1382/04/31-:
كميسيون نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي، از ميان اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي و زيست شهري شوراي اسلامي شهر تهران (عضو در اين كميسيون) و با رأي اكثريت، رئيس و نايب رئيس كميسيون را انتخاب مينمايد.
كميسيون نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي، از ميان اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي و زيست شهري شوراي اسلامي شهر تهران (عضو در اين كميسيون) و با رأي اكثريت، رئيس و نايب رئيس كميسيون را انتخاب مينمايد.

تبصره دو (2)-اصلاح 1380/05/10-:
دبيرخانه اين كميسيون در اداره كل روابط عمومي و بينالملل شهرداري تهران و مديركل روابط عمومي و بينالملل شهرداري تهران بهعنوان دبير كميسيون مزبور تعيين ميشوند.
دبيرخانه اين كميسيون در اداره كل روابط عمومي و بينالملل شهرداري تهران و مديركل روابط عمومي و بينالملل شهرداري تهران بهعنوان دبير كميسيون مزبور تعيين ميشوند.

تبصره سه (3):
كميسيون ميتواند بنا به ضرورت از افراد ذيصلاح نظير اساتيد و صاحبنظران ادبيات و علوم اجتماعي و آگاهان و معتمدين محلي و نيز از مراجع ذيصلاح همچون فرهنگستان زبان و ادب فارسي، سازمان صدا و سيما، شوراي فرهنگ عمومي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مجمع نمايندگان تهران در مجلس شوراي اسلامي، استانداري و ... براي حضور در جلسات كميسيون مزبور بدون حق رأي دعوت نمايد.
كميسيون ميتواند بنا به ضرورت از افراد ذيصلاح نظير اساتيد و صاحبنظران ادبيات و علوم اجتماعي و آگاهان و معتمدين محلي و نيز از مراجع ذيصلاح همچون فرهنگستان زبان و ادب فارسي، سازمان صدا و سيما، شوراي فرهنگ عمومي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مجمع نمايندگان تهران در مجلس شوراي اسلامي، استانداري و ... براي حضور در جلسات كميسيون مزبور بدون حق رأي دعوت نمايد.
تبصره چهار (4)-الحاق 1387/09/05-:
در مورد سرايها، گذرگاهها و پرديسها با هماهنگي مراجع ذيربط اقدام ميشود.
در مورد سرايها، گذرگاهها و پرديسها با هماهنگي مراجع ذيربط اقدام ميشود.

ماده دو (2):
جلسات كميسيون ضرورتاً هر پانزده (15) روز يك بار در محل شوراي اسلامي شهر تهران تشكيل ميگردد و صورتجلسات كميسيون بايد در دفتر مخصوص ثبت و به امضاي اعضاء حاضر در هر جلسه برسد.
جلسات كميسيون ضرورتاً هر پانزده (15) روز يك بار در محل شوراي اسلامي شهر تهران تشكيل ميگردد و صورتجلسات كميسيون بايد در دفتر مخصوص ثبت و به امضاي اعضاء حاضر در هر جلسه برسد.
بند يك [1]: براي شهركها، كويها، ميادين، بازارها، سرايها، پرديسها، بوستانها و اماكن عمومي از نام و براي خيابانها و معابر شهري، كوچهها و بنبستها از شماره ترتيبي و يا به طور تركيبي از نام و شماره استفاده خواهد شد و استفاده از شماره براي خيابانها، معابر، كوچهها و بنبستها به تنهايي و يا همراه با نام الزامي خواهد بود.
بند دو [2]: در نامگذاري و تغيير نام معابر ميبايست از نامهاي دائمي، سليس، روان و حتيالمقدور كوتاه استفاده شود.
بند سه [3]: در نامگذاري و تغيير نامها بايد تناسب نام محلي با سوابق تاريخي حتيالامكان رعايت شود و از تغيير نامهايي كه به تاريخ و هويت شهر تهران بستگي دارد پرهيز شود.
ماده سه (3):
جلسات كميسيون با حضور دو سوم اعضاء رسميت خواهد يافت. مصوبات كميسيون با رأي اكثريت اعضاي حاضر معتبر خواهد بود و پس از پيشنهاد به شورا و تصويب آن به صحن علني شورا قابلاجرا خواهد بود.
جلسات كميسيون با حضور دو سوم اعضاء رسميت خواهد يافت. مصوبات كميسيون با رأي اكثريت اعضاي حاضر معتبر خواهد بود و پس از پيشنهاد به شورا و تصويب آن به صحن علني شورا قابلاجرا خواهد بود.
ماده چهار (4):
نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران با رعايت ضوابط ذيل انجام خواهد شد:
نامگذاري و تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران با رعايت ضوابط ذيل انجام خواهد شد:
بند چهار [4]: نامهاي انتخابي بايد حداقل داراي يك يا چند ويژگي زير باشند:
الف: داراي ريشههاي تاريخي، سياسي، مذهبي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي يا اقتصادي كشور.
ب: عدم تعارض با شأن و منزلت نظام جمهوري اسلامي ايران و شهروندان.
ج: متناسب با ارزش ها، آرمانها و اهداف متعالي انقلاب اسلامي.
د: نشانگر هويت ملي - مذهبي كشور.
هـ: تقويتكننده روابط برادرانه، دوستانه و صلحآميز با كشورها و جوامع بينالملل.
و: برگرفته از طبيعت يا پديدههاي طبيعي.
ز: احترام به شخصيتهاي سياسي، فرهنگي، ملي، مذهبي، علمي و تاريخي ايران و ساير كشورهاي دوست.
ح: احترام به حقوق بشر و قوانين و مقررات بينالملل.
ي)(الحاق 1387/09/05) توجه و حساسيت در نامگذاري محلات ويژه كه قوميت و اقليت خاص در آنها زندگي ميكنند.

م)(الحاق 1387/09/05) نامها در مناطق جديدالاحداث بر اساس شاخصههاي آييننامه نامگذاري و در قالب يك مجموعه ارائه شوند.

الف )(الحاق 1387/09/05) حتيالمقدور نامگذاري نبايد تكراري باشد مگر در معابر فرعي و با ارائه توجيهات لازم و تشخيص و تصويب كميسيون.

ج )(الحاق 1387/09/05) از تغيير نام معابر و اماكن عمومي كه قبلاً به نام شهدا نامگذاري شده خودداري شود مگر در صورت تكرار نام آن شهيد بر دو يا چند معبر و مكان.

ه(الحاق 1387/09/05)ـ) از تغيير نام معابر و اماكن عمومي كه داراي مصوبه شوراي اسلامي شهر تهران هستند خودداري شود مگر با بررسي و تصويب شورا.

6(الحاق 1387/09/05)- نامگذاري ايستگاههاي مترو ترجيحاً و حتيالمقدور حسب موقعيت جغرافيايي و مكاني ايستگاه صورت پذيرد.

تبصره يكم (1)-الحاق 1387/09/05-:
تعاريف مشمول نامگذاري مطابق پيوست شماره يك اين مصوبه ميباشد و در صورتيكه تغييراتي توسط مراجع ذيربط در آن صورت پذيرد مطابق با آن اصلاح و تكميل ميشود.
تعاريف مشمول نامگذاري مطابق پيوست شماره يك اين مصوبه ميباشد و در صورتيكه تغييراتي توسط مراجع ذيربط در آن صورت پذيرد مطابق با آن اصلاح و تكميل ميشود.

تبصره دوم (2)-الحاق 1387/09/05-:
انواع تابلو و رنگهاي آنها كه براي نامگذاري استفاده ميشوند ميبايد بر اساس قوانين و مقررات موضوعه و مصوبات مراجع ذيربط صورت پذيرد.
انواع تابلو و رنگهاي آنها كه براي نامگذاري استفاده ميشوند ميبايد بر اساس قوانين و مقررات موضوعه و مصوبات مراجع ذيربط صورت پذيرد.

ماده پنج (5):
نامگذاري و تغيير نامها بدون طرح در كميسيون مزبور و تصويب اين كميسيون و پيشنهاد به شوراي اسلامي شهر تهران و تصويب نهايي در صحن علني شورا، تحت هر عنواني ممنوع و مغاير با قانون شناخته ميشود.
نامگذاري و تغيير نامها بدون طرح در كميسيون مزبور و تصويب اين كميسيون و پيشنهاد به شوراي اسلامي شهر تهران و تصويب نهايي در صحن علني شورا، تحت هر عنواني ممنوع و مغاير با قانون شناخته ميشود.
ماده شش (6):
ارائه پيشنهاد جهت نامگذاري يا تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران به كميسيون مربوطه در شوراي اسلامي شهر تهران آزاد بوده و دبيرخانه كميسيون مزبور موظف به دريافت و ثبت كليه پيشنهادهاي رسيده و طرح آن در جلسات مربوطه و اعلام نتيجه به اشخاص حقيقي و حقوقي پيشنهاد دهنده ميباشد.
ارائه پيشنهاد جهت نامگذاري يا تغيير نام معابر و اماكن عمومي شهر تهران به كميسيون مربوطه در شوراي اسلامي شهر تهران آزاد بوده و دبيرخانه كميسيون مزبور موظف به دريافت و ثبت كليه پيشنهادهاي رسيده و طرح آن در جلسات مربوطه و اعلام نتيجه به اشخاص حقيقي و حقوقي پيشنهاد دهنده ميباشد.
ماده هفت (7):
هريك از نامهاي تصويبشده در شورا بايد با مشخصات دقيق و كروكي محل، ثبت و اين اطلاعات در دبيرخانه كميسيون نگهداري شود.
هريك از نامهاي تصويبشده در شورا بايد با مشخصات دقيق و كروكي محل، ثبت و اين اطلاعات در دبيرخانه كميسيون نگهداري شود.
ماده هشت (8):
شهرداري تهران موظف است حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ ابلاغ، مصوبات را به مورد اجرا گذاشته و نتيجه را به شورا (كميسيون) اعلام نمايد.
شهرداري تهران موظف است حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ ابلاغ، مصوبات را به مورد اجرا گذاشته و نتيجه را به شورا (كميسيون) اعلام نمايد.
ماده نه (9):
كميسيون در نامگذاري و تغيير نامها حتيالمقدور از مشاركت شهروندان و انجمنهاي شوراياري در سطح محلات، نواحي و مناطق استفاده مينمايد و يا در صورت لزوم براي تغيير نام معابر و اماكن عمومي و گزينش بهترين پيشنهادات به فراخوان عمومي اقدام خواهد نمود.
كميسيون در نامگذاري و تغيير نامها حتيالمقدور از مشاركت شهروندان و انجمنهاي شوراياري در سطح محلات، نواحي و مناطق استفاده مينمايد و يا در صورت لزوم براي تغيير نام معابر و اماكن عمومي و گزينش بهترين پيشنهادات به فراخوان عمومي اقدام خواهد نمود.