برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران (1402-1398)

ماده يكم (1): تعاريف
در اين مصوبه منظور از:

1. شهر: شهر تهران

2. شهروند: شهروند تهراني

3. شورا: شوراي اسلامي شهر تهران (حوزه انتخابيه تهران، ري‌ـ تجريش)

4. شهرداري: شهرداري تهران، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته

5. شهردار: شهردار تهران

6. برنامه: برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران و شهرداري تهران (1402- 1398)

7. دستگاه‌هاي اجرايي:
دستگاه‌هاي اجرايي موضوع ماده (5) قانون مديريت خدمات كشوري با رعايت ماده (117) اصلاحي آن مصوب سال 1386 و ماده (5) قانون محاسبات عمومي كشور.

فصل اول: نظام مديريت و خدمات كارآمد در حكمروايي شهري

ماده دوم (2):
شهرداري موظف است طرح‌ (پروژه‌)هاي مرتبط با مسائل محوري برنامه را با همكاري دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط و مسئول تعريف و در چارچوب بودجه سنواتي شهرداري در حوزه‌هاي زير اجرا نمايد:

الف) اولويت‌ها و مسائل كليدي شهر:

1. عدالت در دسترسي به زيرساخت‌ها و توسعه متوازن مناطق و محله‌ها

2. كاهش و رفع آلودگي هوا و آلودگي‌هاي ‌محيط زيستي

3. ترافيك، عبور و مرور روان و توسعه شبكه حمل و نقل عمومي

4. ايمني و تاب‌آوري شهر در برابر زمين‌لرزه و حوادث غيرمترقبه

5. صيانت و حفاظت از باغ‌ها و توسعه فضاي سبز

6. حفاظت از بافت تاريخي شهر و ساماندهي سيما و منظر شهري

7. سلامت اجتماعي، سبك زندگي و بهداشت روان

ب) اولويت‌ها و مسائل كليدي شهرداري:

1. برقراري دسترسي عمومي شهروندان به اطلاعات در حوزه مديريت شهري به منظور تحقق مشاركت شهروندان

2. ماليه شهري، سرمايه‌گذاري و كارآفريني، منابع پايدار و كاهش هزينه‌هاي اداره شهر

3. هوشمندسازي، شفافيت، اصلاح و بهبود نظام مديريت يكپارچه و هماهنگ شهر

ماده سوم (3):
شهرداري موظف است نسبت به ايجاد فرايند دسترسي به «نظام مديريت هماهنگ شهري» در سال اول برنامه و تدوين ساز و كارهاي لازم جهت تحقق آن در طول اجراي برنامه اقدام نمايد.

ماده چهارم (4):
شهرداري موظف است به منظور توسعه همكاري‌ها و ارتقاء جايگاه بين‌المللي شهر، «سند راهبردي ديپلماسي شهري» و «سند نشان برتر[1] (نماد هويت) شهر» را در شش ماه اول برنامه تدوين و جهت تصويب به شورا ارائه نمايد. ()

1. ايجاد نشان برتر (نماد هويت) شهر با استفاده از ظرفيت‌هاي تنوع فرهنگي و زيستي تهران و افزايش كمي و كيفي تعاملات تهران با شهرهاي خواهرخوانده

2. تعيين نحوه تعامل با شهرهاي خواهرخوانده به منظور برگزاري رويدادهاي فرهنگي دوجانبه در مقياس كلانشهري

3. ايجاد سازوكار ويژه در نقل و انتقال گردشگري شهري با شهرهاي خواهرخوانده با همكاري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري

4. تعيين نحوه تعامل شهرداري با وزارت ورزش و جوانان و كميته ملي المپيك به منظور ارائه پيشنهاد ميزباني رويدادهاي ورزشي شاخص بين‌المللي در تهران

5. ارتباط و تبادل ايده و دانش با نهادهاي ملي و بين‌المللي‌ فعال با تأكيد برحوزه سلامت و محيط‌زيست‌ شهري‌ در قالب‌ رويداد تهران 1400

ماده پنجم (5):
شهرداري موظف است با رويكرد تقويت نقش تولي‌گري و كاهش تصدي‌گري و متناسب با آن كوچك‌سازي واحدهاي ذيربط، «سند نظام مشاركت و برون‌سپاري و واسپاري وظايف، فعاليت‌ها و پروژه‌ها» را در سال اول برنامه ارائه و آن را به تصويب شورا برساند.

ماده ششم (6):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء سرمايه اجتماعي و اعتماد شهروندان به نهاد مديريت شهري، ضمن اتصال به سامانه ملي گردش آزاد اطلاعات، كليه معاملات و فرآيندها، تراكنش‌ها و تصميمات امتيازآور شامل موارد زير را در سامانه‌هاي با قابليت دسترسي همگاني بطور شفاف و روزآمد منتشر كند و گزارش عملكرد شهرداري و سازمان‌ها و شركت‌هاي تابعه در اين خصوص را هر شش ماه منتشر نمايد.

1. كليه معاملات شهرداري شامل قراردادهاي متوسط به بالا

2. مناقصه‌ها، مزايده‌ها، تهاترها و اسناد مربوط به واگذاري‌ها

3. مجوزهاي بهره‌برداري از املاك، مستغلات و دارايي‌هاي شهرداري

4. صورتجلسات شوراي معماري مناطق وكميسيون ماده پنج و آراي قطعي كميسيون‌هاي ماده صد و ماده هفت

5. هرگونه كمك نقدي و غير نقدي به اشخاص حقوقي

6. اطلاعات سفرهاي خارجي كاركنان

7. مشخصات و اطلاعات مديران

8. اساسنامه‌ها و آيين‌نامه‌ها

ماده هفتم (7):
شهرداري موظف است به منظور بازسازي سرمايه اجتماعي مديريت شهري با رويكرد ايجاد شفافيت و پاسخگويي براي مقابله با فساد و ارتقاء سلامت اداري بر اساس فرايندهاي شناسايي و اولويت‌بندي شده در سند راهبردي مقابله با فساد، نسبت به تدوين و ارائه برنامه عملياتي در شش ماه اول برنامه با تأكيد بر موارد زير اقدام نمايد:

1. هوشمندسازي فرايندهاي اولويت‌دار محمل فساد

2. ‌استقرار نظام مديريت، شناسايي و كشف تخلف و تقلب مبتني بر فناوري‌هاي تحليل داده

3. ارائه سازوكار حمايت حقوقي و مادي از گزارشگران فساد در شهرداري

4. سنجش و انتشار عمومي سالانه شاخص‌هاي فساد و شفافيت

تبصره:
شهرداري موظف است در شش ماهه اول برنامه، نسبت به تدوين شيوه‌نامه‌هاي لازم جهت ارتقاء سلامت اداري و مقابله با فساد اقدام نموده و آن را به تصويب شوراي شهر برساند.

ماده هشتم (8):
شهرداري موظف است نسبت به بازنگري آيين‌نامه استخدامي و ارائه پيشنهادهاي اصلاحي به شورا به منظور طي مراحل قانوني در سال اول برنامه اقدام نمايد.

ماده نهم (9):
شهرداري موظف است با هدف دستيابي به چابكي و بهره‌وري سازماني اقدامات زير را انجام دهد:

1. تدوين «سند راهبردي توسعه منابع انساني شهرداري» در سه ماه اول برنامه و ارائه به شورا جهت تصويب.

2. ايجاد تركيب بهينه منابع انساني از طريق اعمال راهبرد «جذب برگزيده و خروج هدايت شده» تعداد كاركنان خود را سالانه شش(6) درصد (ستاد، مناطق، سازمان‌ها و شركت‌هاي تابعه) در طول برنامه سوم با بكارگيري روش‌هاي انگيزشي، برون‌سپاري، بازنگري در روش‌هاي ارزيابي عملكرد و تحول در نظام جذب و استخدام كاهش دهد و صرفاً معادل 50 درصد خروجي نسبت به جذب برگزيدگان با رعايت مقررات استخدامي شهرداري اقدام نمايد.

تبصره يكم (1):
شهرداري مكلف است ظرف سه ماه اول برنامه، دستورالعمل ارزيابي عملكرد كاركنان را بازنگري و ابلاغ نمايد.

تبصره دوم (2):
شهرداري مكلف است با عقد تفاهم‌نامه با دانشگاه‌هاي برتر شهر تهران در چارچوب نظام‌نامه جذب نخبگان كه در شش ماهه اول برنامه ارائه خواهد شد زمينه جذب دانش‌آموختگان نخبه و مرتبط با مأموريت‌هاي شهرداري را فراهم آورد.

ماده دهم (10):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء سطح اثربخشي حاكميتي سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته، نسبت به تدوين نظام‌نامه حاكميت شركتي در سال اول برنامه و بازآرايي از طريق همخواني وظايف و كاركردهاي آنان با مأموريت‌هاي شهرداري تا پايان سال دوم برنامه اقدام نمايد.

ماده يازدهم (11):
شهرداري موظف است ضمن يكپارچه‌سازي كليه رويه‌هاي ارزيابي عملكرد سازماني موجود در چارچوب نظام جامع ارزيابي عملكرد شهرداري و ايجاد پيوستگي با نظام جامع منابع انساني و نظام بودجه‌ريزي شهرداري، نسبت به استخراج، تدوين و سنجش و ارزيابي ادواري موارد زير بطور مستمر اقدام نمايد:

1. شاخص‌هاي حكمروايي خوب شهري و اندازه‌گيري و انتشار عمومي آن به‌صورت سالانه

2. شاخص رضايت‌مندي شهروندان و اندازه‌گيري و انتشار عمومي آن به‌صورت سالانه

3. شاخص‌هاي كليدي عملكرد مناطق، سازمان‌ها و شركت‌ها و اندازه‌گيري و انتشار عمومي آن به‌صورت سالانه

4. كنترل پروژه‌هاي عمراني احداثي و غيراحداثي و ارائه گزارش و انتشار عمومي آن به‌صورت فصلي

تبصره‌:
شهرداري موظف است در شش ماهه اول برنامه نسبت به تدوين كليه شاخص‌ها اقدام نمايد.

ماده دوازدهم (12):
شهرداري موظف است به منظور تحول، نوسازي اداري و بهره‌وري سازماني اقدامات زير را پس از تصويب شورا در طول اجراي برنامه به انجام رساند:

1. بازطراحي كلان ساختار سازماني در سطح ستاد، مناطق، نواحي، سازمان‌ها و شركت‌ها با نگرش تجميع سازمان‌ها و شركت‌ها و كاهش معاونت‌ها و مديران در سطوح سازماني شهرداري و طراحي كامل ساختار تا پايان آذرماه سال دوم برنامه و استقرار ساختار مصوب شهرداري از ابتداي سال سوم برنامه

2. طراحي و پياده‌سازي نظام تشكيلاتي متناسب با وضعيت نيروي انساني قراردادي در پايان سال سوم برنامه

3. استقرار و راهبري قابليت معماري سازماني در سال اول برنامه

4. طراحي مدل مفهومي و نقشه راه تحول سازماني تا پايان سال اول برنامه

5. طراحي نظام تعالي سازماني تا پايان سال اول برنامه

6. طراحي نظام مديريت دانش و مديريت اسناد شهرداري و استقرار آن

7. طراحي نظام بهبود مستمر فرآيندهاي سازماني

8. تدوين ضوابط تشكيلاتي شامل دامنه شمول، تعاريف و اصطلاحات ساختاري، ضوابط ايجاد واحدهاي سازماني در مناطق، نواحي، سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته به شهرداري و ارائه به شورا جهت تصويب در سه ماهه اول برنامه

9. طراحي نظام ايمني و سلامت شغلي كاركنان، ضوابط و استانداردهاي به كارگيري فضاها، تجهيزات و ملزومات اداري تا پايان سال دوم برنامه

ماده سيزدهم (13):
شهرداري موظف است به منظور افزايش كارآيي و اثربخشي طرح‌هاي تملك دارايي سرمايه‌اي [2] و در جهت پياده‌سازي نظام فني و اجرايي شهرداري اقدامات زير را به اجرا درآورد:

1. در سال اول برنامه فرآيند پديدآوري و مديريت پروژه‌هاي مهم شهري را با تأكيد بر توجيه اقتصادي، هم‌سويي با اهداف و شاخص‌هاي برنامه، ميزان بهبود مقدار شاخص‌ها و مديريت تداخل با ديگر پروژه‌ها و نيز سنجش منفعت حاصل از پروژه در زمان بهره‌برداري از آن را تدوين و اجرايي نمايد.

2. به منظور ارتقاء سطح كيفي پروژه‌هاي شهر و رعايت الزامات محيط‌زيستي و كاهش آلايندگي هوا، حفظ و نگهداري آب و خاك، انجام مطالعات محيط‌زيستي كليه پروژه‌هاي مهم شهري را به عنوان پيوست محيط‌زيستي، اجتماعي، ترافيكي الزام‌آور كند. اين مطالعات براي عموم منتشر خواهد شد.

3. در راستاي افزايش حس تعلق شهروندان و جلب مشاركت آن‌ها، مكان، مشخصات، اقدامات و روندهاي جاري طرح‌ها و پروژه‌هاي موضعي مصوب را به صورت برخط بر روي نقشه‌ تهران در دسترس عموم قرار دهد به گونه‌اي كه هر شهروند قادر باشد طرح‌ها و پروژه‌هاي شهر را در مقياس محله، ناحيه، منطقه و شهر مشاهده نمايد.

4. در راستاي دستيابي به بالاترين سطح شفافيت در انجام فرايندها و فعاليت‌ها و جلوگيري از انجام مطالعات و اقدامات موازي، پيوست‌هاي مطالعاتي انواع طرح‌ها و پروژه‌هاي خود را در دسترس عموم قرار دهد.

5. استقرار مديريت يكپارچه در تمامي مراحل طراحي، اجرا و نگهداري پروژه‌ها.

6. بهينه‌سازي اقتصادي و بهبود نسبت كاركرد به هزينه پروژه‌ها با توجه به هزينه‌هاي دوره عمر طرح‌ها به ويژه هزينه‌هاي نگهداري.

7. استقرار رويكرد شهر انسان‌محور در توسعه و مرمت زيرساخت‌هاي شهري با اولويت سهولت استفاده گروه‌هاي خاص (معلولان، سالمندان و كودكان) به خصوص در فضاي پياده‌روها.

8. اولويت‌بندي پروژه‌ها و زيرساخت‌هاي ناتمام در جهت تسريع بهينه با كيفيت و بازدهي مناسب در زمان بهره‌برداري.

9. استقرار ساز وكار تامين مالي طرح‌هاي تملك دارايي سرمايه‌اي بزرگ و متوسط در سال اول برنامه به نحوي كه رابطه تأمين مالي اجراي طرح‌هاي مذكور با نوسانات بودجه سالانه كاهش يابد.

ماده چهاردهم (14):
شهرداري موظف است در راستاي كنترل و نظارت مستمر مالي-معاملاتي و كنترل انطباق عملكرد شهرداري با مصوبات شورا اقدامات زير را انجام دهد:

1. بررسي عملكرد مالي مناطق، سازمان‌ها و شركت‌ها و ارائه گزارش به شورا در بازه‌هاي شش ماهه

2. تدوين لايحه تشكيل ديوان محاسبات شهري و ارسال به شوراي‌عالي استان‌ها جهت تصويب.

ماده پانزدهم (15):
شهرداري موظف است نسبت به بررسي و آسيب‌شناسي علل ايجاد دعاوي و شكايات در مراجع قضايي اقدام و برنامه عملياتي خود را جهت كاهش تعداد دعاوي و شكايات تا پايان سال اول برنامه تهيه و به شورا ارائه نمايد.

ماده شانزدهم (16):
شهرداري موظف است در مسير ايجاد و توسعه شهر هوشمند و حركت به سمت شهري پايدار و زيست‌پذير اقدامات زير را انجام دهد:

1. تدوين و ابلاغ مدل بومي شهر هوشمند تهران بر اساس بهره‌گيري از تجارب موفق جهاني تا پايان سال اول برنامه و تدوين و اجراي برنامه عملياتي سالانه تهران هوشمند

2. ايجاد سازوكارهاي لازم جهت راهبري، مديريت يكپارچه و پايش پيشرفت پروژه‌هاي هوشمندسازي شهرداري در قالب دبيرخانه تهران هوشمند كه بر اساس سازوكارهاي قانوني در حد پست‌هاي مصوب موجود ايجاد خواهد شد تا پايان شش ماهه اول برنامه و ارائه گزارش مستمر از عملكرد و ميزان تحقق اهداف

3. ايجاد بستر و زيرساخت مشاركت و حمايت از شهروندان و نقش آفرينان مؤثر در حل مسائل شهري تا پايان سال اول برنامه

4. اولويت‌دهي به جذب سرمايه‌گذاري و مشاركت بخش خصوصي در توسعه زيرساخت و خدمات شهر هوشمند از طريق تدوين و اجراي مدل‌هاي انگيزشي و عقد تفاهم‌نامه‌هاي همكاري با ارگان‌هاي مؤثر در مديريت شهر در راستاي حكمروايي خوب شهري

5. بكارگيري راهكارهاي هوشمند مبتني بر فناوري اطلاعات و ارتباطات با هدف افزايش درآمد پايدار و كاهش هزينه‌هاي اداره شهر و شهرداري و تخصيص اهداف تحقق‌يافته به اجراي پروژه‌هاي تهران هوشمند يا جبران سرمايه‌گذاري بخش خصوصي به ميزان مورد نياز مطابق طرح كسب ‌و كار مصوب.

ماده هفدهم (17):
شهرداري موظف است در مسير تحقق شهر هوشمند در حوزه‌هاي زيرساخت‌هاي ارتباطي و مراكز داده و تجهيزات سخت‌افزاري اقدامات زير را انجام دهد:

1. جذب سرمايه‌گذاري و مشاركت در توسعه‌ي زيرساخت‌هاي ارتباطي پايدار از طريق توسعه شبكه‌هاي اينترنت اشياء، فيبر نوري، wan, lan, wi-fi و ساير فناوري‌هاي نوين در راستاي تداوم خدمات ارتباطي پايدار و با كيفيت شهري در سال اول برنامه

2. ايجاد و توسعه شبكه بي‎سيم ديجيتال پايدار شهري تا پايان سال دوم برنامه

3. انتقال كامل مديريت، راهبري، دانش و كليه مستندات شبكه فيبر نوري شهرداري به سازمان فناوري اطلاعات و ارتباطات با همكاري سازمان‌ها و شركت‌هاي ذيربط تا پايان شش‌ماهه نخست سال اول برنامه و بهره‌برداري اقتصادي از اين زيرساخت در طي اجراي برنامه

4. ايجاد، توسعه و بهينه‌سازي زيرساخت و سامانه‌هاي ارتباطات يكپارچه نظير: ارتباطات صوتي، تصويري، متني، تبادل فايل و شبكه‌هاي اجتماعي در شهرداري

5. تدوين ضوابط، ساماندهي، يكپارچه‌سازي، صدور مجوز و ترويج استفاده اشتراكي از انواع زيرساخت‌هاي مخابراتي و ارتباطي در سطح شهر

6. بهينه‌سازي و توسعه تجهيزات و ظرفيت‌هاي پردازشي و ذخيره‌سازي مراكز داده فعلي و طراحي و ايجاد مراكز داده پايدار و مقياس‌پذير شهرداري با به‌كارگيري فناوري‌هاي نوين مانند: مراكز داده ابري، رايانش ابري و مراكز داده قابل حمل تا پايان سال سوم برنامه

7. توسعه و نوسازي تجهيزات سخت‌افزاري، برق اضطراري و ساير تجهيزات ويژه و نوين در شهرداري

8. توسعه و نوسازي تجهيزات‌ نظارت و پايش، حسگرها و تجهيزات اينترنت اشياء و ساير تجهيزات ويژه و نوين در شهرداري.

ماده هجدهم (18):
شهرداري موظف است نسبت به ساماندهي و رعايت حريم دكل‌هاي راديويي و مخابراتي اقدامات زير را انجام دهد:

1. همكاري در تكميل و اجراي پروژه شبكه ايستگاه‌هاي پايدار براي ارتباطات راديويي و شبكه كابل نوري پشتيبان.

2. بروزرساني طرح مكان‌يابي به منظور كاهش آلودگي الكترومغناطيسي و بصري.

ماده نوزدهم (19):
شهرداري موظف است در مسير تحقق شهر هوشمند و ايجاد تحول ديجيتال، در حوزه زيرساخت‌ها و سرويس‌هاي نرم‌افزاري اقدامات زير را انجام دهد:

1. تامين، توسعه و بهينه‌سازي سرويس‌هاي نرم‌افزاري يكپارچه مورد نياز مديريت شهري و شهروندان در بسترهاي مختلف با تأكيد بر خدمات ديجيتال و هوشمند غيرحضوري و شفاف

2. يكپارچه‌سازي، ايجاد و استقرار سامانه‌هاي جامع مديريت منابع شهرداري شامل نرم‌افزارهاي جامع منابع انساني، جامع مالي، جامع معاملات، قراردادها، صورت‌وضعيت، اطلاعات مكاني، نامگذاري معابر و اماكن عمومي شهر در شهرداري تا پايان سال اول برنامه

3. آماده‌سازي زيرساخت انواع نظام‌هاي دريافت و پرداخت شهرداري و شهري و توسعه بسترهاي تبادلات مالي و غيرمالي بر اساس فناوري نوين مانند: رمز ارزها[3] و زنجيره بلوكي[4]

4. راه‌اندازي درگاه واحد خدمات و اطلاع‌رساني شهرداري، شركت‌ها و سازمان‌هاي تابعه با رويكرد ساده‌سازي كاربرد آن براي گروه‌هاي مختلف شهروندي و در بسترهاي مختلف.

ماده بيستم (20):
شهرداري موظف است نسبت به سياست‌گذاري و استقرار «نظام جامع آمار و داده» و «نظام جامع اطلاعات مكاني» از طرق زير اقدام كند:

1. تدوين و ابلاغ سند حكمروايي داده شهرداري و تدوين سياست‌ها و تنظيم مقررات لازم با هدف توسعه رويكرد داده باز و به اشتراك‌گذاري داده‌هاي شهري با كليه ذينفعان تا پايان سال اول برنامه

2. افزايش شفافيت و توان تصميم‌سازي مؤثر با مديريت، بهره برداري و اشتراك‌گذاري داده‌ها از طريق كلان‌داده‌ها، داده‌هاي مكاني، داده‌هاي مديريت شده و داده باز با بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين از قبيل: هوش مصنوعي، يادگيري ماشيني و هوش تجاري

3. استقرار نظام جامع اطلاعات مكاني به منظور جمع‌آوري، برداشت اطلاعات مكاني دقيق، پايش زمين و زيرساخت‌هاي عمراني شهر، پالايش، بروزآوري، تصحيح، تجميع، پردازش و تحليل داده‌هاي مكاني و ايجاد و غني‌سازي لايه‌هاي اطلاعاتي و نقشه‌هاي شهر و كاربردي كردن آن در مديريت شهري

4. اتصال به زيرساخت‌هاي ملي تبادل داده، انطباق سامانه‌هاي اطلاعاتي با استانداردها و چارچوب‌هاي ملي مصوب تا پايان سال سوم برنامه.

ماده بيست و يكم (21):
شهرداري موظف است به منظور افزايش كيفيت خدمات و برقراري امنيت فناوري اطلاعات و ارتباطات از طرق زير اقدام كند:

1. تدوين و ابلاغ راهبردها، سياست‌ها و ساختار حكمروايي فناوري اطلاعات و ارتباطات در شهرداري تا پايان شش ماهه اول برنامه

2. تدوين و استقرار نظام امنيت سايبري در كليه سطوح ارتباطي، سامانه‌ها و داده‌ها در شهرداري و صيانت از حريم خصوصي ذينفعان

3. پياده‌سازي و بكارگيري سامانه‌هاي احراز هويت شهروندان و كسب وكارها و احراز اصالت اسناد و مدارك با كمك فناوري‌هاي نوين مانند: پياده‌سازي امضاي الكترونيك

4. تدوين و ابلاغ شيوه‌نامه بكارگيري اسناد الكترونيك در راستاي توسعه خدمات الكترونيكي و حتي‌الامكان حذف اسناد كاغذي تا پايان سال اول برنامه.

ماده بيست و دوم (22):
شهرداري موظف است به منظور پياده‌سازي نظام نوآوري شهري نسبت به تدوين آيين‌نامه «هدايت و حمايت از زيست‌بوم نوآوري شهري» با هدف رفع چالش‌هاي كليدي شهردر شش‌ماهه اول برنامه اقدام نمايد.

ماده بيست و سوم (23):
شهرداري موظف است در توزيع منابع عمومي به نحوي عمل نمايد كه فاصله شاخص برخورداري مناطق كمتر از سطح متوسط مناطق 22 گانه را سالانه 10 درصد به سطح متوسط مناطق شهري نزديك كند [5].

تبصره يكم (1) :
شاخص‌هاي مرتبط با اين ماده طي شش‌ ماه اول سال اول برنامه تعيين و به شورا ارائه خواهد شد.

تبصره دوم (2):
آيين‌نامه اجرايي مربوط به نحوه توزيع منابع عمومي طي شش‌ ماهه نخست سال اول برنامه تدوين و به شورا ارائه خواهد شد.

ماده بيست و چهارم (24):
شهرداري موظف است به منظور توسعه منابع مالي پايدار شهر و حصول سهم چهل و پنج (45) درصدي در طول برنامه ضمن تعريف و ارائه جدول منابع مالي پايدار اقدامات زير را انجام دهد:

1. شناسايي عناوين جديد درآمدي و افزايش سالانه درآمدهاي پايدار در چارچوب بودجه سالانه

تبصره يكم (1):
شهرداري مكلف است ضمن مكانيزه نمودن بانك اطلاعات املاك و استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي براي مميزي املاك، بروزرساني و ساماندهي مجدد نرخ‌هاي پايه تقويم املاك را پس از اخذ مجوزهاي قانوني لازم به نحوي اجرايي نمايد كه در سال آخر برنامه اين نرخ به قيمت كارشناسي روز برسد.

تبصره دوم (2):
شهرداري مكلف است اقدامات لازم را جهت امكان‌سنجي ساماندهي و دريافت عوارض و بهاي خدمات شهري از محل بهره‌برداري سالانه و دائمي از اماكن و ساختمان‌هاي اداري، تجاري و خدماتي تا پايان سال اول برنامه انجام و جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

2. تضمين تعهدات مالي شهرداري در قالب قوانين و مقررات مربوطه

3. تأمين زيرساخت‌ها و رقابت‌پذيري شهر بر مبناي توسعه اقتصاد فرهنگ، گردشگري و شهر هوشمند

4. توسعه همكاري‌هاي بين‌المللي با رويكرد جذب كمك‌هاي معمول و استفاده از ظرفيت‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي با رعايت قوانين مربوطه.

تبصره سوم (3):
لايحه «سند جامع رونق اقتصاد و فرهنگ» حول محورهاي آموزش، بسترسازي و تسهيل‌گري و درآمدزايي تا پايان سال اول برنامه تدوين و به شورا ارائه گردد.

ماده بيست و پنجم (25):
شهرداري موظف است در راستاي افزايش انضباط مالي اقدامات زير را انجام دهد:

1. تدوين دستورالعمل‌اجرائي حذف وكاهش ميزان كمك شهرداري به سازمان‌ها و شركت‌ها و مؤسسات وابسته تاپايان سال‌اول برنامه.

2. سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته به شهرداري موظف به مبادله موافقتنامه براي كليه رديف‌هاي اعتباري هزينه‌اي و سرمايه‌اي تأمين شده از محل منابع داخلي و منابع بودجه عمومي شهرداري هستند. معاونت برنامه‌ريزي، توسعه شهري و امور شورا موظف است هر ساله نسبت به حسن اجراي موافقتنامه‌هاي مذكور نظارت و گزارش لازم را به شورا ارائه دهد.

تبصره:
بار مالي كليه طرح‌ها و لوايح ارسالي به شورا به صورت پيوست آنها تهيه شده و محل تأمين بودجه‌ مربوط به طرح‌ها و لوايح متضمن بار مالي در قوانين بودجه سنواتي تعيين شود.

ماده بيست و ششم (26):
شهرداري موظف است به منظور انجام تعهدات، وظايف و مأموريت‌هاي ذاتي و كاهش هزينه‌ها اقدامات زير را در طول سال‌هاي اجراي برنامه انجام دهد:

1ـ كاهش 15 درصدي سالانه وابستگي مالي سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته به بودجه عمومي شهرداري و اصلاح ساختار، ادغام و واگذاري مجموعه‌هاي زيان‌ده و يارانه‌بگير تا پايان برنامه سوم

2ـ در اجراي قانون برنامه ششم توسعه كشور افزايش سالانه 2/8 درصدي بهره‌وري

3ـ تعيين و كاهش قيمت تمام‌شده خدمات و فعاليت‌ها بر اساس روش‌هاي نوين حسابداري، گزارش‌گري مالي و صرفه‌جويي در هزينه‌ها

4ـ تجميع ساختمان‌هاي اداري هر ناحيه در يك ساختمان ارائه‌گر خدمات

5ـ كاهش ميزان مصرف انرژي به ميزانه سالانه 10 درصد.

ماده بيست و هفتم (27):
شهرداري موظف است به منظور دستيابي به تخصيص بهينه منابع و حل و فصل بدهي‌ها و تعهدات مالي خود اقدامات زير را در طول برنامه سوم به انجام رساند:

1. شناسايي و اولويت‌بندي علل و عوامل طولاني شدن پروژه‌ها و رفع موانع حقوقي، مالي و اجرايي آنها

2. تعيين تكليف و اولويت‌بندي پروژه‌ها با رويكرد بهره‌وري اقتصادي و فوريت خدمات

3. مميزي املاك و ساماندهي دارايي‌هاي شهرداري و ايجاد شرايط براي افزايش ارزش افزوده املاك و دارايي‌ها و استفاده به عنوان ضمانت‌هاي بانكي

4. پيگيري مطالبات شهرداري از دولت و بخش عمومي و خصوصي

تبصره يكم (1):
تأمين مالي از بازار سرمايه فقط محدود به پروژه‌هاي عمراني شده و نيازهاي جاري بودجه صرفاً از محل امكانات بازار پول تأمين گردد.

تبصره دوم (2):
نسبت به شناسايي و حسابرسي بدهي‌هاي دولت به شهرداري از طريق استفاده از خدمات سازمان حسابرسي اقدام و ميزان و نوع بدهي‌هاي قطعي دولت به شهرداري را حداكثر تا پايان سال اول برنامه به شوراي شهر اعلام نمايد. همچنين شهرداري، موظف است در پايان ارديبهشت ماه هر سال، ميزان بدهي‌هاي قطعي دولت به شهرداري تا پايان سال گذشته، ميزان بدهي تسويه شده در سال گذشته و برنامه‌ تسويه‌ مطالبات در سال جاري را در گزارشي به صورت عمومي منتشر نمايد.

ماده بيست و هشتم (28):
شهرداري موظف است به منظور هوشمندسازي فرايندهاي وصول درآمدها، نسبت به يكپارچه‌سازي سيستم‌هاي جامع مالي، عوارض خودرو و املاك اقدام نموده و روش‌هاي پرداخت در اين سيستم‌ها را مكانيزه كند.

ماده بيست و نهم (29):
شهرداري موظف است به منظور جلب سرمايه‌گذاري و مشاركت بخش خصوصي و عمومي تا پايان برنامه سوم اقدامات زير را انجام دهد:

1ـ شناسايي، اولويت‌بندي و بهره‌برداري از فرصت‌ها و ظرفيت‌هاي مشاركت و سرمايه‌گذاري شهر

2ـ راه‌اندازي و بروزرساني اطلس سرمايه‌گذاري شهرداري

3ـ ارائه نظام‌نامه تشويقي مديران شهرداري بر اساس ميزان تعريف فرصت‌ها و انعقاد قرارداد مشاركت و جذب سرمايه‌هاي بخش خصوصي–عمومي در سازمان تحت مديريت

4ـ ارائه انواع و مدل‌هاي تضامين و گارانتي‌هاي مورد نياز در پروژه‌هاي مشاركتي و سرمايه‌گذاري از جمله ثبات در تصميمات مديران شهري، پوشش مخاطرات سياسي، اقتصادي.

ماده سي ام (30):
شهرداري موظف است در راستاي توسعه پايدار شهري و استفاده از حمايت‌هاي دولت در توسعه پايدار شهر نسبت به تأسيس "صندوق محيط زيست و توسعه حمل و نقل عمومي شهر تهران" اقدام نمايد.

تبصره:
لايحه تأسيس و اساسنامه صندوق مذكور مي‌بايست در سال اول برنامه جهت تصويب به شورا ارائه گردد و پيگيري تصويب آن در مراجع قانوني ذيربط در دستور كار شهرداري قرار گيرد.

ماده سي و يكم (31):
شهرداري موظف است با هدف تامين مالي شهرداري با كمترين هزينه و مخاطرات قابل تحمل اقدامات زير را انجام دهد:

1. «مديريت بدهي‌هاي شهرداري» در سال نخست اجراي برنامه به نحوي كه اقدامات لازم براي پايداري بدهي‌هاي شهرداري در افق ده‌ساله انجام گيرد.

2. استقرار سامانه مديريت بدهي‌ها و مطالبات شهرداري در سال اول برنامه.

3. محدوديت ايجاد بدهي جديد توسط هر يك از واحدها، شركت‌ها و سازمان‌‌هاي شهرداري در چارچوب بودجه مصوب.

4. شهرداري موظف است جدول زمانبندي و مكانيزم تسويه ديون و تعهدات به اشخاص حقيقي و حقوقي و بازپرداخت وام‌هاي دريافتي را در سال اول برنامه تدوين و منابع مورد نياز براي پرداخت آنها را به تفكيك سال‌هاي برنامه پيش‌بيني و به شورا ارائه نمايد.

ماده سي و دوم (32):
شهرداري موظف است در راستاي افزايش شفافيت، بهره‌وري و پاسخ‌گويي، نسبت به استقرار نظام بودجه‌ريزي مبتني بر عملكرد با تأكيد بر موارد زير تا پايان برنامه اقدام نمايد.

1. بازنگري و اصلاح مفاد موافقت‌نامه‌هاي موجود و تبديل آنها به تفاهم‌نامه عملكردي به منظور افزايش كنترل و نظارت‌پذيري

2. اصلاح و تدقيق نظام هزينه‌يابي فعاليت‌ها و خدمات شهرداري و استانداردسازي قيمت‌ها.

ماده سي و سوم (33):
شهرداري موظف است به منظور كاهش و مديريت بخشي از هزينه‌هاي توسعه و نگهداري فضاي سبز و شناسايي منابع درآمدي پايدار در سال اول برنامه نسبت به بازنگري نظام‌نامه فني و اجرايي نگهداشت فضاي سبز و ساماندهي قراردادهاي نگهداشت فضاي سبز و ايجاد سامانه انتشار عمومي وضعيت درختان، مطابق با محورهاي زير اقدام نمايد:

1- واگذاري مديريت نگهداشت تعدادي از بوستانهاي محلي منتخب در چارچوب مشاركت بخش عمومي ـ خصوصي و نيز مسئوليت اجتماعي شركت‌ها (csr) به صورت آزمايشي به معتمدين محلي و گروههاي داوطلب مردمي و شركت‌ها و سازمان‌هاي خارج از شهرداري

2- كاهش هزينه‌هاي نگهداشت و اقدامات عمراني با تأكيد بر كاهش سطوح سخت و عدم استفاده از مصالح گران قيمت

3- بازنگري مبناي سنجش حجم‌ها

4- ايجاد سامانه ثبت مكاني درختان معابر، ميادين، بوستان‌ها و انتشار عمومي اين نقشه‌ها

ماده سي و چهارم (34):
به منظور تعيين تكليف بدهي‌هاي دولت به شهرداري، شهرداري مجاز است:

1. درجهت وصول مطالبات، هرگونه پرداخت غيرنقد ديون دولت در قالب اسناد خزانه اسلامي، اوراق تسويه بانكي، تهاتر، تسويه پاياپاي و يا ساير روش‌ها را تا سقف تعيين‌شده در بودجه مصوب پيگيري و اجرايي نمايد.

2. مطالبات قطعي اشخاص حقيقي و حقوقي خصوصي و تعاوني را كه بر اساس قوانين و مقررات مربوطه تا پايان سال 1396 ايجاد شده است، با اسناد خزانه اسلامي يا ساير اوراق‌بهادار دولتي قابل واگذاري به غير، در سقف بودجه‌ غيرنقد مصوب و بر اساس تخصيص اداره‌ كل خزانه‌داري به ارزش اسمي آن‌ها تسويه نمايد.

ماده سي و پنجم (35):
شهرداري مكلف است با هدف مديريت جريان نقدينگي اقدامات زير را عملياتي نمايد:

1- حداكثر ظرف مدت سه ماه از شروع برنامه تمهيدات لازم به نحوي فراهم گردد كه كليه واحدهاي اجرائي شهرداري اعم از مناطق، سازمانها، شركتها و مؤسسات وابسته منابع درآمدي خود را در حسابهاي معرفي شده بانكي توسط اداره كل خزانه‌داري شهرداري كه به تأييد شورا رسيده است واريز و برداشت نمايند.

2- استقرار خزانه‌داري الكترونيك تا پايان سال اول برنامه.

3- حذف هرگونه دريافت نقدي وجه در كليه واحدهاي شهرداري، سازمان‌ها، شركت‌ها و مؤسسات وابسته و جايگزين نمودن دريافت و پرداخت الكترونيك تا پايان سال اول برنامه.

4- تهيه دستورالعمل مديريت جريان نقدي شهرداري با هدف استفاده بهينه از جريان وجوه، منابع نقدي مازاد در طول دوره و ارائه به شورا جهت تصويب تا پايان سال اول برنامه.

ماده سي و ششم (36):
با توجه به ضرورت تأمين منابع مالي براي اجراي پروژه‌هاي شهري از طريق فروش اوراق مشاركت با مجوز بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران و به منظور تشويق شهروندان و صاحبان سرمايه محلي به خريد اوراق به شهرداري اجازه داده مي‌شود علاوه بر سود علي‌الحساب تضميني و سود آخر دوره به صاحبان اوراق مشوق‌هاي زير را اعطا نمايد:

1- حداكثر تا 5 درصد ارزش اوراق در اختيار متقاضي را در هزينه‌هاي مربوط به پروانه ساختماني و پايانكار، مازاد بر تسهيلات جايزه خوش‌حسابي پيش‌بيني شده براي عموم، محاسبه و اعمال نمايد.

2- به دارندگان اوراق مشاركت منتشر شده شهرداري كه براي مدت طولاني اين اوراق را نگهداري مي‌كنند و در سررسيد نسبت به تسويه اصل اوراق اقدام نمي‌كنند علاوه بر سود علي‌الحساب پيش‌بيني شده از سوي بانك مركزي به شرح زير پاداش دهد:

2-1- براي نگهداري اوراق مشاركت تا شش ماه پس از سر رسيد تا 2 درصد سود بيشتر.

2-2 - براي نگهداري اوراق مشاركت تا يكسال پس از سررسيد تا 5 درصد سود بيشتر.

تبصره:
اين تسهيلات شامل شركت‌هاي تأمين سرمايه كه اوراق مشاركت شهرداري را در قالب قرارداد خريداري مي‌كنند، نمي‌شود.

ماده سي و هفتم (37):
به شهرداري اجازه داده مي‌شود به منظور حفظ ارزش دارائي‌هاي نقدي شهرداري و فراهم نمودن زمينه استفاده از ظرفيت‌هاي بازار سرمايه سالانه تا سقف حداكثر هزار (1000) ميليارد ريال از محل منابع حاصل از واگذاري زمين، پروانه و نيز سهم‌الشركه خود در پروژه‌هاي مشاركتي نسبت به خريد سهام، اوراق و واحدهاي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري كه در بازار بورس و فرابورس اوراق بهادار معامله مي‌شود با انجام بررسي‌هاي اقتصادي به نرخ روز تابلو بورس اقدام نمايد.

تبصره:
در انجام خدمات موضوع اين مصوبه شهرداري از خدمات كارگزاران و سبدگردانان بازار سرمايه استفاده نمايد به نحوي كه منافع شهرداري از اين سرمايه‌گذاري در سقف بالاتر از سود سپرده‌هاي بانكي از سوي كارگزار تضمين گردد.

ماده سي و هشتم (38):
شهرداري مكلف است به منظور سامان‌بخشي، شفافيت و حاكم نمودن انضباط در حوزه مديريت منابع غيرنقد، حداكثر تا پايان سال اول برنامه نسبت به راه‌اندازي بازار الكترونيكي تهاتر منابع غيرنقد شهرداري با هدف شفاف‌سازي تعاملات ميان مؤديان بدهكار و طلبكار و تهاتر في‌مابين با امكان استفاده از خدمات كارگزاران مجاز اقدام و دستورالعمل چگونگي فعاليت و فرآيند تهاتر در اين بازار را براي تصويب به شورا ارائه نمايد.

ماده سي و نهم (39):
به منظور بهره‌برداري بهينه از اعتبارات و درآمدها و منابع (نقد و غيرنقد) و تعيين اولويت مصرف منابع و تخصيص اعتبارات مبتني بر ارزيابي پروژه‌ها و فعاليت‌ها، كميته تخصيص با تركيب اعضاي زير تشكيل مي‌گردد:
1. شهردار (رئيس)
2. رئيس كميسيون برنامه و بودجه شورا
3. معاون برنامه‌ريزي، توسعه شهري و امور شورا (نايب رئيس)
4. معاون مالي و اقتصاد شهري
5. مدير كل برنامه و بودجه (دبير)
6. مدير كل خزانه‌داري
7. رئيس كميسيون تخصصي شورا (حسب موضوع)
8. معاون ذيربط شهرداري (حسب موضوع)
كميته مذكور موظف است در مقاطع حداكثر يك ماهه و با توجه به ميزان وصولي و تحقق درآمدها و منابع (نقد و غيرنقد) مصوب، ضمن بررسي گزارش عملكرد واحدهاي اجرائي، در زمينه فعاليت‌هاي هزينه‌اي (جاري، نگهداشت) و پيشرفت‌هاي فيزيكي پروژه‌هاي تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي، نسبت به تعيين اولويت و تخصيص اعتبارات بودجه مصوب سالانه اقدام نمايد و سهم اعتبار نقدي و غير نقدي كليه رديف‌هاي هزينه‌اي و تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مالي براي هر يك از حوزه‌هاي اجرايي را تعيين نمايد. هرگونه پرداخت و ايجاد تعهد بدون مجوز كميته تخصيص ممنوع است.

تبصره:
نظارت بر روند تخصيص نقدينگي بر عهده كميته تخصيص مي‌باشد.

فصل دوم: شهر زيست‌پذير

ماده چهلم (40):
شهرداري موظف است در جهت كارآمدي و تحقق‌پذيري اهداف و راهبردهاي طرح‌هاي توسعه شهري، اقدامات زير را در زمينه تهيه، تكميل و بازنگري طرح‌هاي توسعه شهري تهران در طول اجراي برنامه انجام دهد:

1- پيگيري احياي نهاد تهيه و پايش طرح‌هاي توسعه شهري تهران با همكاري وزارت راه و شهرسازي و شورا و ايجاد سازوكار مناسب جهت پايداري آن در مديريت شهري تهران و بازبيني و انجام اصلاحات طرح جامع و بازخوردهاي آن در فرايند بازنگري طرح تفصيلي از طريق نهاد مذكور تا پايان سال اول برنامه.

2- تهيه و تكميل طرح‌هاي موضوعي و موضعي تكليفي و تصويب آن در مراجع قانوني و انعكاس در طرح تفصيلي و نيز فراهم نمودن تمهيدات شرايط و اجراي طرح‌هاي مصوب مذكور در طول سال‌هاي برنامه.

تبصره:
شهرداري موظف است ظرف مدت شش ماهه اول برنامه ضمن پالايش طرح‌هاي موضوعي و موضعي تكليفي، نسبت به اولويت‌بندي و تنظيم برنامه زماني تهيه، تكميل و اجراي طرح‌هاي مذكور به شورا اقدام نمايد.

3- بازنگري طرح تفصيلي يكپارچه شهر و ضوابط و مقررات مربوط به آن تا پايان سال سوم برنامه

4- تهيه و به هنگام‌رساني نقشه‌هاي پايه طرح تفصيلي و لايه‌هاي اطلاعات مكاني آن در طول سال‌هاي برنامه

5- تعيين عملكردهاي مجاز به استقرار، با همكاري دستگاه‌هاي ذيربط و پالايش فعاليت‌هاي نامتجانس شهري تا پايان سال اول برنامه

6- تهيه برنامه تامين خدمات طرح تفصيلي تا پايان سال سوم برنامه

7- ايجاد بانك زمين در شهرداري با هدف تحقق و عملياتي كردن طرح‌هاي توسعه شهري تا پايان سال دوم برنامه

8- تهيه سند توسعه محلات شهر در طول سال‌هاي برنامه

9- تدقيق اراضي ذخيره نوسازي و ارائه برنامه تخصيص اين اراضي در جهت اجراي طرح جامع و تفصيلي و تامين خدمات و پيش‌بيني ساز و كارهاي لازم جهت جلب مشاركت مالكان با رعايت ضوابط و مقررات و ارائه لايحه آن به شورا تا پايان سال اول برنامه

تبصره:
شهرداري موظف است تا پايان سال اول برنامه سازوكار ويژه‌اي براي صدور پروانه ساختماني اراضي ذخيره توسعه نوسازي پيش‌بيني نمايد و كليه درآمد حاصله از جمله عوارض متعلقه از اين اراضي را در حساب درآمدي مشخص واريز و به منظور تأمين خدمات در محلات بافت فرسوده هزينه نمايد.

10- تهيه يا بازبيني طرح‌هاي ويژه و اسناد هدايت توسعه براي اراضي شاخص از جمله برج ميلاد، مركز تجارت جهاني، بوستان ولايت، محور نيلوفري و پيگيري تصويب در مراجع قانوني تا پايان سال اول برنامه.

ماده چهل و يكم (41):
شهرداري موظف است به منظور تسهيل در نوسازي، بهسازي و مقاوم‌سازي و بازآفريني محلات هدف در چارچوب اسناد فرادست، اقدامات زير را در طول اجراي برنامه در بافت‌هاي فرسوده و ناكارآمد شهر انجام دهد:

1- تدقيق محدوده‌هاي بافت فرسوده و تصويب آن در مراجع ذيصلاح تا پايان سال دوم برنامه.

2- تهيه برنامه اقدام و الگوي مداخله در محلات بافت فرسوده و ارائه آن به شورا تا پايان سال اول برنامه.

3- اجراي برنامه‌هاي بهسازي محيطي با رويكرد ارتقا كيفيت عرصه‌هاي عمومي در محلات بافت فرسوده.

4- توسعه فعاليت‌هاي ستاد بازآفريني شهر، ستادهاي بازآفريني مناطق و ارتقا ظرفيت‌هاي دفاتر توسعه محله‌اي در كليه محلات هدف.

5- تسهيل‌گري و تشويق در بكارگيري تكنولوژي‌هاي نوين در نوسازي، بهسازي و مقاوم‌سازي ابنيه.

6- تهيه و بروزآوري بسته‌هاي تشويقي براي جلب مشاركت بخش خصوصي و رونق اقتصادي و ايجاد ارزش افزوده در حوزه نوسازي و بازآفريني شهري.

7- تهيه و اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي بازآفريني شهري در عرصه‌هاي ناكارآمد شهر.

8- مشاركت در تأمين مسكن جايگزين براي پشتيباني از برنامه‌ها و اقدامات نوسازي محلات بافت فرسوده.

9- تأمين خدمات مورد نياز، بهبود زيرساخت‌ها و بازگشايي معابر در محدوده بافت فرسوده.

تبصره يكم (1):
شهرداري موظف است ظرف مدت شش ماه اول برنامه دستورالعمل‌هاي اجراي پروژه‌هاي بهسازي محيطي و نيز مقاوم‌سازي ابنيه در محدوده بافت‌هاي فرسوده و ناكارآمد را تهيه و به شورا ارائه نمايد.

تبصره دوم (2):
شهرداري موظف است تا پايان سال اول برنامه به منظور تسهيل و رفع موانع ثبتي در نوسازي املاك واقع در محدوده بافت فرسوده، دستورالعمل‌هاي لازم را با هماهنگي ساير دستگاه‌هاي ذيربط تهيه و ارائه نمايد.

ماده چهل و دوم (42):
شهرداري موظف است در راستاي شفافيت، هوشمندسازي و پايش مستمر فرايند كنترل و نظارت بر تحولات كالبدي و ساخت و ساز در شهر و ارائه خدمات غيرحضوري به شهروندان اقدامات زير را به انجام رساند:

1- پايش مستمر و ارزيابي كمي و كيفي روند تحولات كالبدي شهر و بازتاب آن در روزآمدي طرح‌هاي توسعه شهر و ارائه گزارش‌هاي تحليلي سالانه با تأكيد بر تغييرات كمي و كيفي باغ‌ها و فضاي سبز، ميزان تحقق سرانه‌هاي خدماتي، ظرفيت جمعيت‌پذيري شهر، اراضي ذخيره نوسازي و انطباق پروانه‌ها و گواهي‌هاي ساختماني با ضوابط و مقررات طرح جامع و تفصيلي در طول سال‌هاي برنامه.

2- بازنگري در ضوابط و مقررات و اصلاح فرايندها و سازوكارهاي مؤثر بر صدور پروانه و گواهي ساختمان به منظور كاهش زمان صدور پروانه و گواهي‌هاي ساختماني تا پايان سال اول برنامه.

3- ايجاد شفافيت، رفع تفسيرپذيري و انتشار بر خط عمومي قوانين، ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري و دستورالعمل‌ها، ابلاغيه‌ها و مصوبات مرتبط با ساخت و ساز و فرآيندهاي حوزه شهرسازي و معماري و دسترسي حداكثري شهروندان به آن‌ها تا پايان سال اول برنامه.

4- ايجاد سازوكارهاي دريافت نظرات شهروندان در تهيه و تصويب طرح‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌هاي شهرسازي و معماري با ايجاد تالار شهري تا پايان سال اول برنامه.

5- ارائه تمامي خدمات شهرسازي و معماري شهرداري از جمله صدور پروانه و گواهي‌هاي ساختماني به صورت هوشمند و غيرحضوري (شهروندمحور) تا پايان سال اول برنامه

ماده چهل و سوم (43):
شهرداري موظف است به منظور استقرار مديريت هماهنگ بصري و ارتقاء كيفي سيما و منظر شهر با رويكرد حفظ و احياء هويت اسلامي- ايراني اقدامات زير را در طول برنامه به انجام رساند:

1- بازخواني و تكميل «برنامه راهبردي طراحي شهري و مديريت منظر شهري تهران» و پيگيري تصويب و ابلاغ آن در چارچوب اسناد بالادست تا پايان سال اول برنامه.

2- تهيه، تدوين و پيگيري تصويب ضوابط و دستورالعمل طراحي نماي ساختمان‌ها در مناطق و حوزه‌هاي هويتي ويژه و نظارت بر اجرا تا پايان سال دوم برنامه.

3- تهيه، تدوين و پيگيري تصويب ضوابط و دستورالعمل طراحي نماي ساختمان‌هاي شاخص شهر، ساختمان‌هاي عمومي و دولتي با همكاري مراجع ذيربط و نظارت بر اجرا تا پايان سال دوم برنامه.

4- تدوين شرح وظايف و تعيين حدود اختيارات و آيين‌نامه اجرايي فعاليت كميته معماري و تصويب آن در شورا و پيگيري تشكيل كميته مذكور و تجميع كليه ساختارهاي موازي و مشابه در سطح مناطق تا پايان سال اول برنامه.

5- بازبيني سند جامع زيباسازي شهر در چارچوب اسناد فرادستي و برنامه راهبردي طراحي شهري و مديريت منظرشهري و عملياتي نمودن آن تا پايان سال دوم برنامه.

6- بازپيرايي و رفع زوائد بصري نماهاي شهري با اولويت محورهاي اصلي شهر، اماكن تاريخي و فضاهاي ارزشمند و واجد هويت.

7- ساماندهي و بهسازي فضاهاي شهري، پياده‌راه‌ها، بناها و محوطه‌هاي با ارزش تاريخي و نقاط عطف محلات.

8- تهيه و تدوين دستورالعمل‌هاي ساماندهي تبليغات محيطي با همكاري دستگاه‌هاي ذيربط تا پايان سال اول برنامه.

9- پيگيري تصويب طرح موضوعي منظر شبانه شهر و ارائه لايحه «برنامه عملياتي منظر شبانه شهر» بر اساس آن به شورا جهت تصويب و اجراي آن تا پايان سال اول برنامه

10- بازنمايي و گسترش هنر شهري مبتني بر اصول زيبايي‌شناسي با تكيه بر هويت، اصالت و تمدن هنر ايراني- اسلامي و توليد آثار هنري ماندگار.

11- ايجاد سازوكارهاي برگزاري مسابقات معماري به منظور انتخاب طرح پروژه‌ها و بناهاي شاخص شهرداري.

12- تهيه طرح عملياتي و برنامه اجرايي روشنايي و نورپردازي شهر جهت بهبود نورپردازي شهر، تأمين امنيت شهروندان و پويايي زندگي شبانه و جلوگيري از آلودگي نوري با استفاده بهينه از منابع انرژي در شش ماهه اول برنامه بر اساس مصوبه شورا [6].

ماده چهل و چهارم (44):
شهرداري موظف است به منظور نظارت، كنترل و ارتقاء كيفيت در ساخت و سازهاي شهري و نيز ايمني ساختمان‌ها، اقدامات زير را با هماهنگي دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط به انجام رساند:

1- پيگيري اصلاح قوانين و تهيه و تصويب لايحه رسيدگي به تخلفات ساختماني در مراجع ذيصلاح تا پايان سال دوم برنامه

2- پيش‌بيني سازوكارهاي تضمين كيفيت ساختمان در صدور پروانه و گواهي‌هاي ساختماني از جمله پيگيري عملياتي شدن شناسنامه فني ساختمان و بيمه تضمين كيفيت ساختماني با همكاري مراجع ذيربط تا پايان سال دوم برنامه

3- تدوين ضوابط تشخيص ساختمان‌هاي با دوام و برقراري سازوكارهاي مناسب به منظور جلوگيري از تخريب ساختمان‌هاي مذكور جهت ارائه و تصويب در مراجع ذيصلاح تا پايان سال دوم برنامه

4- همكاري در عملياتي نمودن حضور مجري ذيصلاح در ساخت و سازهاي شهري با سازمان نظام مهندسي استان تهران تا پايان سال اول برنامه

5- اصلاح رويه‌ها، فرايندها و شرح وظايف موجود در زمينه شناسايي و جلوگيري از وقوع تخلفات ساختماني، رسيدگي به تخلفات و صدور و اجراي آراء ماده صد تا پايان سال اول برنامه

6- امكان‌سنجي بكارگيري انرژي‌هاي نو و تجديدپذير در ساختمان‌هاي شهر و فضاهاي عمومي و اجرايي شدن ضوابط و مقررات صرفه‌جويي در مصرف انرژي تا پايان سال اول برنامه

7- ايجاد سازوكار استفاده از مصالح استاندارد در ساختمان‌ها شامل مراحل توليد، حمل و اجرا با همكاري اداره كل استاندارد و سازمان نظام مهندسي و اصناف مربوط در طول سال‌هاي برنامه.

8- تعيين و اعمال ضوابط و محدوديت‌هاي ساخت و ساز و استقرار كاربري‌ها در پهنه‌هاي خطرپذير و حريم‌هاي آن‌ها تا پايان سال اول برنامه.

ماده چهل و پنجم (45):
شهرداري موظف است به منظور حفاظت موثر و صيانت از حريم پايتخت و با استفاده از ظرفيت‌هاي قانوني اقدامات زير را به انجام رساند:

1- پيگيري رفع مشكلات قانوني و مديريتي حريم و تحقق مديريت هماهنگ و يكپارچه آن و اجراي طرح راهبردي حريم تا پايان سال دوم برنامه.

2- كنترل و نظارت مستمر و پايش تحولات كالبدي، بهبود فرايندهاي نظارت بر حريم با بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين با هدف جلوگيري از تخلفات و ساخت و سازهاي غيرمجاز.

3- تهيه برنامه‌ها و طرح‌هاي لازم بر اساس تكاليف اسناد فرادست و پيگيري تصويب در مراجع ذيربط و عملياتي كردن كليه طرح‌هاي تهيه شده در محدوده حريم با هماهنگي ساير دستگاه‌هاي ذيربط.

ماده چهل و ششم (46):
شهرداري موظف است در راستاي پشتيباني و تسهيل‌گري حفظ و احياي آثار ارزشمند تاريخي و ميراثي و افزايش كارآمدي مديريت بافت تاريخي با هماهنگي و همكاري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وئ گردشگري اقدامات زير را به انجام رساند:

1- بازنگري و ارائه لايحه «سند جامع مديريت و حفاظت بافت‌ها و ابنيه‌ تاريخي، فرهنگي و طبيعي شهر» با همكاري دستگاه‌هاي ذيربط به شورا تا پايان سال اول برنامه.

2- تهيه، تدوين و تصويب ضوابط و مقررات براي طراحي و ساخت در بافت‌هاي ارزشمند تاريخي شهر (ضوابط ويژه بافت تاريخي) تا پايان سال اول برنامه.

3- تهيه طرح‌هاي تكليفي، ويژه مداخله در بافت‌ها و بناهاي تاريخي ارزشمند با تاكيد بر حفظ و تقويت مكان‌هاي واجد خاطره جمعي (مكان رويدادها) و تقويت محورها و راسته‌هاي گردشگري و پيگيري تصويب در مراجع ذيصلاح

4- ارتقاء كارآمدي مديريتي بافت تاريخي شهر و ارائه ساز و كارهاي اجرايي آن به شورا

5- ارائه برنامه حمايتي، تسهيل‌گري، حفظ و احياء و بهره‌برداري و نيز پيشنهاد تملك موردي ابنيه و آثار ارزشمند تاريخي و معاصر شهر به شورا تا پايان سال اول برنامه.

6- ارائه برنامه ساماندهي محدوده‌هاي ارزشمند روستائي به شورا تا پايان سال دوم برنامه.

7- همكاري در شناسايي ابنيه و آثار تاريخي ارزشمند شهر و تعيين حريم‌هاي آنها و معرفي بناهاي تاريخي متعلق به شهرداري جهت ثبت.

ماده چهل و هفتم (47):
شهرداري موظف است به منظور مناسب‏‌سازي و فراهم آوردن امكان حضور اقشار خاص جامعه از جمله توان‌يابان جسمي و حركتي، سالمندان، كودكان و سايرگروه‏‌هاي آسيب‏‌پذير با مشاركت انجمن‌هاي مرتبط و استفاده از ظرفيت‌هاي قانوني از جمله ستاد مناسب‌سازي نسبت به موارد زير اقدام نمايد:

1. تهيه برنامه جامع عملياتي مناسب‌سازي اماكن، معابر، فضاهاي عمومي و ايستگاه‌هاي حمل و نقل درون شهري به تفكيك مناطق 22گانه تا پايان سال اول برنامه.

2. تدوين سازوكار اجراي قوانين و رعايت ضوابط مناسب‌سازي و دسترس‌پذيري براي افراد داراي معلوليت و توان‌ياب در فرايند صدور پروانه و گواهي‌هاي ساختماني و نظارت بر امر مناسب‌سازي در ساخت و ساز شهري و فضاهاي عمومي و زيرساخت‎هاي حمل و نقل شهر تا پايان سال دوم برنامه.

3. تدوين سازوكارهاي كنترل و نظارت كيفي بر امر مناسب‌سازي ساختمان‌هاي جديدالاحداث و فضاهاي شهري و پيگيري تحقق اين امر براي ساختمان‌هاي موجود شهرداري و دستگاه‌ها و نهادهاي عمومي با همكاري آن‌ها تا پايان سال دوم برنامه.

4. تهيه نقشه راهنماي مكان‌هاي مناسب‎سازي شده و بروزرساني سالانه و انتشار جهت بهره‌مندي عموم شهروندان تا پايان سال دوم برنامه.

ماده چهل و هشتم (48):
شهرداري موظف است به منظور توسعه عرصه‌هاي عمومي و فضاهاي باز همگاني پياده محور در راستاي ارتقاء زيست‌پذيري در طول برنامه اقدامات زير را انجام دهد:

1- طراحي، احداث و تقويت عرصه‌هاي عمومي و يادماني در مقياس‌هاي مختلف فضايي-كالبدي با تأكيد بر عملكردهاي اجتماعي-فرهنگي و اقتصادي و نيز فضاهاي استراحت كوچك مقياس عمومي با اولويت خيابان‌هاي اصلي و پرتردد و فضاها و عرصه‌هاي عمومي براي شهروندان.

2- مكان‌يابي و احداث حداقل يك ميدانگاه پياده در هر يك از مناطق 22گانه در عرصه‌هاي داراي ظرفيت بالقوه با استفاده از مشاركت شهروندان.

3- پشتيباني و نگهداشت از عرصه‌ها و فضاهاي عمومي و اراضي فضاي سبز و بهره‌برداري از آن در راستاي توسعه فعاليت‌هاي گردشگري، هنري و فرهنگي در اراضي عباس‌آباد و اتصال اراضي مذكور به بافت پيراموني از طريق محورهاي پياده به منظور تسهيل دسترسي شهروندان بر اساس سند مصوب.

4- تهيه و اجراي سند نظام مديريت بهره‌برداري براي فضاهاي همگاني و عرصه‌هاي عمومي شهر و ارائه آن به شورا تا پايان سال دوم برنامه.

5- شناسايي و تجهيز فضاهاي شهري داراي ظرفيت‌هاي زيست شبانه و تهيه برنامه سند احياي زيست شبانه تا پايان سال اول برنامه.

ماده چهل و نهم (49):
شهرداري موظف است براي حفاظت فعال از ميراث طبيعي شهر از جمله باغ‌هاي به هم پيوسته و باغ‌هاي گسسته و روددره‌ها و گسترش فضاي سبز با استفاده از روش‌هاي نوين حفاظت اقدامات زير را انجام دهد:

1- تهيه و تكميل شناسنامه باغ‌ها اعم از پيوسته و گسسته و اراضي مشجر به تفكيك پلاك و شناسه الكترونيك درختان معابر اصلي، ميادين و بوستان‌هاي شهر و نيز ايجاد لايه باغ‌ها و اراضي مشجر بر روي نقشه‌هاي طرح تفصيلي () تا پايان سال اول برنامه.

2- ايجاد فرايند ويژه صدور پروانه و تدوين سازوكارهاي سيستمي نظارت بر رعايت و كنترل ضوابط ساخت ‌و ساز در باغ‌ها تا پايان سال اول برنامه.

3- حمايت و تسهيل‌گري در استقرار فعاليت‌هاي مجاز و چند عملكردي در باغ‌ها مبتني بر ضوابط و مقررات مصوب به منظور تشويق مالكين به حفظ باغ‌ها و ايجاد ارزش افزوده غيرتراكمي.

4- تهيه و ارائه برنامه اقتصادي مناسب براي جلب نظر مالكين به منظور حفظ و گسترش باغ‌ها و ارائه به شورا و عملياتي نمودن آن تا پايان سال دوم برنامه.

5- تملك موردي باغ‌هاي داراي ارزش اكولوژيك و تاريخي و تبديل آنها به عرصه‌ها و فضاهاي سبز همگاني.

ماده پنجاهم (50):
شهرداري موظف است به منظور تأمين منابع پايدار و جلب مشاركت بخش خصوصي در انجام طرح‌هاي حمل و نقل شهري اقدامات زير را انجام دهد:

1- در بودجه‌بندي ساليانه به گونه‌اي برنامه‌ريزي نمايد كه ايجاد و بهره‌برداري از طرح‌ها و پروژه‌هاي حمل و نقل همگاني در اولويت اول تخصيص قرار گيرد.

2- به منظور وصول كامل عوارض خودروهايي كه در شهر تردد مي‌نمايند و مشمول پرداخت عوارض شده‌اند از مجاري ذيربط قانوني نسبت به تمهيد سامانه جامع كشوري براي ثبت، پايش و پرداخت عوارض خودروها اقدام نمايد.

تبصره:
نسبت به تدوين آيين‌نامه اعطاي مجوز به بخش خصوصي جهت تشخيص، شناسايي و وصول عوارض با رعايت اصل رقابت و شفافيت و مبتني بر فن‌آوري‌هاي هوشمند طي سال اول برنامه اقدام و جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

3- اقدام در جهت رفع موانع قانوني و اجرايي مشاركت فعال بخش خصوصي در سرمايه‌گذاري، طراحي و اجرا و بهره‌برداري از طرح‌هاي حمل و نقلي و كاهش آلودگي هوا.

4- توسعه و ساماندهي مجتمع‌هاي ايستگاهي با كاربري مختلط به منظور تأمين منابع احداث خط‌هاي ريلي با رويكرد توسعه شهري مبتني بر حمل و نقل همگاني (tod) () و منطبق با طرح تفصيلي شهر در شعاع 250 متري ايستگاه‌هاي مترو

5- بازبيني ساز‌وكارهاي قانوني افزايش سهم حمل و نقل ريلي از طريق تخصيص عوارض ترددكنندگان در محدوده مركزي شهر (طرح ترافيك) يا دريافت سهم از ساير منابع درآمدي شهرداري

6- واگذاري خط‌هاي اتوبوسراني (عادي و تندرو) به بخش خصوصي با تغيير مدل خصوصي‌سازي خط‌هاي اتوبوسراني از مسافر مبنا به پيمايش مبنا

7- واگذاري ساخت– تكميل يا بهره‌برداري حداقل يكي از خط‌هاي جديد يا موجود متروي تهران به بخش خصوصي حداكثر تا پايان سال سوم برنامه

8- واگذاري بهره‌برداري حداقل يكي از پايانه‌هاي برون شهري به بخش خصوصي حداكثر تا پايان سال سوم برنامه

9- اصلاح فرآيندهاي مديريت تاكسيراني با تقويت جايگاه مقررات‌گذاري و نظارت بر فعاليت بخش خصوصي.

ماده پنجاه و يكم (51):
شهرداري موظف است به منظور توسعه و ارتقاء بهر‌ه‌وري و يكپارچگي حمل و نقل همگاني اقدامات زير را انجام دهد:

1- تكميل و توسعه سامانه‌هاي ريلي با تأكيد بر ارتقاء بهره‌وري سامانه‌هاي ريلي موجود و در دست احداث از طريق گسترش ناوگان قطار شهري، كاهش سرفاصله زماني به خصوص در ساعات اوج سفر و رفع نواقص بهره‌برداري مطلوب از خط‌هاي موجود مانند تكميل هواكش‌ها و ورودي‌ها، دسترسي‌ها و آسانسورها و دسترس‌پذيركردن شهر براي معلولان و سالمندان

2- تكميل و اصلاح خط‌هاي اتوبوس تندرو در شهر بر اساس نتايج مطالعات بازنگري طرح جامع حمل و نقل و ترافيك

3- بازطراحي شبكه تغذيه‌كننده در سطوح مختلف سيستم‌هاي حمل و نقل همگاني انبوه‌بر (ريلي، brt وlrt) تا پايان سال دوم برنامه به منظور اعمال مديريت هماهنگ و يكپارچه در سيستم حمل و نقل همگاني و نيمه‌همگاني (قطار شهري، اتوبوسراني، اتوبوس‌هاي تندرو و تاكسيراني)

ماده پنجاه و دوم (52):
شهرداري موظف است به منظور مديريت عرضه و تقاضاي سفر و ساماندهي حمل و نقل بار و مسافر اقدامات زير را انجام دهد:

1- نسبت به بهنگام‌سازي مطالعات جامع حمل و نقل و ارايه طرح جامع حمل و نقل كلان شهر تهران طي سال اول برنامه اقدام نمايد و نتايج آن را به تصويب مراجع ذيصلاح برساند. همچنين برنامه‌ريزي به منظور پايش مستمر اجرا و نتايج طرح جامع مصوب را در دستور كار قرار دهد.

تبصره يكم (1) :
شهرداري موظف است با ملحوظ نظر قرار دادن طرح مذكور به عنوان سند فرادست اصلي، مفاد برنامه پنج ساله سوم شهرداري در حوزه حمل و نقل و ترافيك را طي سه ماه پس از ابلاغ طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر بازنگري و جهت تصويب به شورا ارايه نمايد.

تبصره دوم (2) :
بازنگري طرح‌هاي جامع و تفصيلي شهر و طرح‌هاي جامع حمل و نقل و ترافيك با رويكرد توسعه شهري مبتني بر حمل و نقل همگاني (tod) طي سال اول برنامه به منظور ارائه پيشنهاد به مراجع قانوني.

تبصره سوم (3):
بازآرايي خيابان كامل (هر منطقه سالانه حداقل يك خيابان شرياني يا جمع‌كننده) تا پايان برنامه.

تبصره چهارم (4) :
تهيه نقشه زون‌هاي حمل و نقلي شهر توسط سيستم مترو يا brt (زون‌هايtod ) به شعاع حداكثر 600 متر در شش ماهه اول برنامه به طوريكه كل شهر را پوشش دهد.

2- الزام صدور پروانه ساختماني پروژه‌هاي بزرگ مقياس به انجام مطالعات عارضه‌سنجي ترافيكي قبل از صدور پروانه ساختماني

3- اجراي سياست‌هاي مديريت تقاضاي سفر بر اساس خروجي‌هاي مطالعات بازنگري طرح جامع حمل و نقل و ترافيك

4- تهيه لايحه تمركز اختيارات در شهرداري و مديريت يكپارچه حمل و نقل در پايتخت و ارائه به شورا جهت تصويب طي دو سال اول برنامه

تبصره:
تا زمان تصويب و اجرايي شدن لايحه مذكور، نسبت به پيگيري اجراي طرح‌هاي متفاوت‌سازي ساعات آغاز و پايان كار ادارات، نهادها، سازمان‌ها، در راستاي توزيع زمان اوج سفر در شهر از مراجع ذيصلاح اقدام نمايد.

5- تدوين لوايح نظام قيمت‌گذاري استفاده از زيرساخت‌هاي شهري (شبكه معابر و پاركينگ) و وضع عوارض براي كاهش مخاطرات محيط‌زيستي، ايمني و كاهش ظرفيت زيرساخت‌هاي حمل و نقل در جريان ترافيك شامل تردد خودروي دودزا، توقف غيرمجاز، سدمعبر، پارك دوبله، توقف در حريم تقاطع، توقف در پياده‌رو به منظور مديريت تقاضاي سفر و ارائه به شورا جهت تصويب در سال اول برنامه

6- به منظور مديريت و ساماندهي فضاي پارك و پاركينگ در شهر نسبت به انجام مطالعات نحوه شماره‌گذاري خودروهاي پلاك تهران و تهيه لايحه مربوطه و ارائه آن به شورا جهت تصويب طي سال اول برنامه اقدام نمايد.

تبصره يكم (1):
نسبت به شناسايي، كدگذاري و شناسنامه‌دار نمودن كليه پاركينگ‌ها و محل‌هاي پارك دائمي شهر اعم از خصوصي، عمومي و حاشيه معابر با به‌كارگيري آخرين تكنولوژي هوشمند طي سه سال اول برنامه اقدام نمايد.

تبصره دوم (2):
تدوين دستورالعمل ساخت و بهره‌برداري از پاركينگ‌هاي شهر به نحوي كه مكان‌يابي و ساخت پاركينگ‌ها صرفاً با تصويب كميته‌اي كه به اين منظور در معاونت حمل و نقل و ترافيك تشكيل مي‌گردد امكان‌پذير باشد.

7- ايجاد تمهيدات قانوني لازم به منظور مديريت زماني و مكاني تردد خودروهاي باري بر اساس نوع و وزن بار و ميزان آلايندگي آن در شهر در دو سال اول برنامه و انتقال تردد خودروهاي توزيع كالا به ساعات غير اوج ترافيك و هدايت حمل بار بين شهري به رينگ خارجي معابر شهر

8- تدوين آيين‌نامه و راه‌اندازي سامانه‌هاي متمركز جهت اعطاي مجوز، ساماندهي، مديريت يكپارچه، نظارت بر عملكرد و تمركز مشاغل و اصناف مرتبط با امور حمل و نقل بار و مسافر شامل اتحاديه‌ها و صنوف شركت‌هاي پخش و توزيع كالا، شركت‌هاي اينترنتي و آژانس‌هاي حمل بار و مسافر با حفظ رقابت‌پذيري بخش خصوصي

9- به منظور ارتقاء و بهبود سطح نظارت و اعمال مقررات راهنمايي و رانندگي، افزايش ايمني سفر و ايمني عابران پياده، كاهش تصادفات و كاهش تأخير در تردد شهروندان و در راستاي اجراي قانون الحاق قانون 3 تبصره به بند 12 ماده 4 قانون نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و آيين‌نامه مربوطه به منظور تحقق كامل سياست ها و برنامه‌هاي امور حمل و نقل و ترافيك شهري و ارائه اطلاعات بانك خودرويي نسبت به تأمين بودجه و امكانات مورد نياز پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ اعم از تجهيزات، تاسيسات و اماكن راهنمايي و رانندگي (به استثناي حقوق و مزاياي پرسنل و تجهيزات مخابراتي و سلاح و مهمات) اقدام نمايد.

تبصره يكم (1):
راه‌اندازي «سامانه ثبت آمار و تحليل اطلاعات تصادفات در شهر» تا پايان سال اول برنامه با همكاري پليس راهنمايي و رانندگي شهر تهران، سازمان پزشكي قانوني كشور و ساير سازمان‌هاي مرتبط به منظور شناسايي و اصلاح نقاط حادثه‌خيز شبكه معابر شهر

تبصره دوم (2):
ارائه بانك اطلاعات خودرويي توسط پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ و پردازش آمار و اطلاعات تصادفات به منظور برنامه‌ريزي و كاهش تصادفات درون شهري فوتي و جرحي با همكاري شهرداري

تبصره سوم (3):
تخصيص رديف‌هاي اعتباري اين ماده در بودجه‌هاي ساليانه شهرداري منوط به ارائه برنامه‌هاي عملياتي از سوي پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ براي كاهش تصادفات، تلفات جاني و مالي، كاهش آلودگي هوا و صدا، اعمال قانون در خصوص خودروهاي فاقد معاينه فني، روان‌سازي جريان ترافيك پس از تاييد حوزه معاونت حمل و نقل و ترافيك مي‌باشد

ماده پنجاه و سوم (53):
شهرداري موظف است با همكاري پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ برنامه اجرائي ساماندهي‌ موتورسيكلت‌هاي شهر را با هدف كاهش آلودگي و انتظام بخشي اجرا كند:

1- هويت بخشي، شناسايي و شناسنامه‌دار كردن موتور سواران شامل الزام به نصب پلاك جلو و ساير موارد مرتبط

2- اعمال سياست‌هاي تشويقي جهت بهبود و استاندارد‌‌سازي ناوگان با اقداماتي نظير پرداخت يارانه سود تسهيلات و كمك بلاعوض جهت كمك به تبديل موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري به انژكتوري و جايگزيني موتورسيكلت‌هاي بنزيني با موتورهاي برقي

3- مديريت تقاضاي استفاده از موتورسيكلت از طريق اعمال سياست‌هايي مانند شيوه‌هاي بهينه توزيع بار و وضع محدوديت زماني و مكاني تردد براي موتورسيكلت‌ها و ساير راهكارهاي ساماندهي تردد موتورسيكلت‌سواران

ماده پنجاه و چهارم (54):
شهرداري موظف است به منظور توسعه و ارتقاء سامانه‌ها و زيرساخت‌هاي هوشمند حمل و نقل (its) اقدامات زير را انجام دهد:

1- توسعه زيرساخت‌ها و سامانه‌هاي هوشمند حمل و نقل و ترافيك

2- مديريت، كنترل، تجميع و بازيابي داده‌هاي ترافيكي و توسعه زيرساخت سيستم‌هاي هوشمند در جهت ارتقاء، توسعه و بهبود كيفيت و عملكرد سامانه‌ها به لحاظ كمي و كيفي و مديريت و يكپارچه‌سازي اطلاعات ترافيكي جهت ارتقاء بهره‌وري سامانه‌هاي حمل و نقل غيرريلي

تبصره :
به منظور يكپارچه‌سازي خدمات حمل و نقل و اجراي سياست‌هاي تشويقي استفاده از حمل و نقل همگاني نسبت به صدور كارت شهروندي اشتراكي يا به‌كارگيري ساير روش‌هاي پرداخت الكترونيكي نوين اقدام نمايد، به نحوي كه شهروندان از اين طريق بتوانند از همه خدمات حمل و نقل همگاني يا اشتراكي (اتوبوس، مترو، تاكسي، ايست‌سنج هوشمند، دوچرخه و ساير خدمات حمل و نقلي) استفاده نمايند. انجام اين امور از طريق مناقصه عمومي صورت پذيرد.

ماده پنجاه و پنجم (55):
شهرداري موظف است با همكاري ساير سازمان‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي به منظور كنترل و كاهش آلودگي هواي شهر ضمن رعايت قانون هواي پاك و بهسازي و نوسازي سامانه‌هاي حمل و نقل عمومي با تأكيد بر توسعه مترو و افزايش سهم سفرهاي درون شهري با حمل و نقل عمومي و همچنين در راستاي ارتقاء سطح كيفي پروژه‌هاي شهر اقدامات زير را انجام دهد:

1- تهيه شاخص‌ها و فهرست اطلاعات پايه مرتبط با آلودگي هوا شامل سياهه و ضرايب انتشار منابع آلاينده متحرك و ثابت و ارائه ماتريسي چندبعدي بر حسب شاخص‌هاي آلودگي، مناطق شهري تهران و بر مبناي هر يك از مدهاي حمل و نقل و منابع ثابت آلايندگي.

2- پيگيري وضع قوانين و مقررات از طريق نهادهاي ذيربط جهت دريافت عوارض شهري بر سوخت و تردد خودروها و ساير محدوديت‌هاي مكاني و زماني و اعمال ضوابط و همچنين تهيه لايحه تعيين و وصول عوارض براي خودروهاي مجاز به تردد در سطح شهر متناسب با پيمايش و آلايندگي (براساس نتايج معاينه فني) جهت ارائه به شورا در سال اول برنامه.

3- تجهيز ناوگان تاكسيراني به كاتاليست و نظارت بر عملكرد و تعويض به موقع آنها در طول سال‌هاي برنامه.

4-همكاري در ارائه كمك‌هاي فني و اعتباري و تسهيلاتي در جهت نوسازي ناوگان حمل و نقل همگاني و نيمه‌همگاني (ون و تاكسي)، تبديل ناوگان ديزل به cng يا lng + هيبريدي با مشاركت ساير دستگاه‌هاي اجرايي مسئول.

5– تشويق شهروندان به استفاده از خودروها و موتورسيكلت‌هاي هيبريدي و برقي از طريق سياست‌هاي تشويقي.

6– افزايش سهم پياده و دوچرخه از سفرهاي درون شهري و اجراي طرح دوچرخه اشتراكي، احداث پياده‌راه و مسيرهاي ويژه دوچرخه‌سواري در معابر مستعد شهري.

تبصره يكم (1):
50 درصد منابع حاصل از عوارض تردد خودروها در مناطق مركزي شهر پس از كسر عوارض حمل و نقل ريلي تا زمان تأسيس صندوق محيط زيست و حمل و نقل عمومي به اهداف موضوع اين ماده اختصاص مي‌يابد.

تبصره دوم (2):
شهرداري موظف است هنگام صدور پايان كار نسبت به كنترل پيوستگي و شيب يكنواخت معابر ساختمان‌هاي در دست احداث اقدام نمايد به نحوي كه پياده‌رو مطابق استانداردهاي فني فاقد هرگونه شكستگي عمودي باشد.

7- نوسازي و افزايش استانداردهاي فني و آلايندگي وسايل نقليه تا سطوح استانداردهاي محيط‌زيست از طريق:

الف- بازنگري سالانه برنامه معاينه فني و حدود مجاز آلايندگي و استفاده از روش‌هاي جديد با توجه به ارتقاء سيستم خودروها و اندازه‌گيري و دسترسي به ecu (واحد كنترل موتور) و obd (سيستم عيب‌يابي موتور) براي خودروهاي بنزيني و بازرسي فيلتر دوده و scr (كاتاليست احياي nox) و doc براي خودروهاي ديزلي.

ب–كنترل آلاينده‌هاي ناشي از احتراق و آلودگي صوتي وسائط نقليه در حال تردد در شهر در طي دو سال اول برنامه و تعريف شاخص‌هاي كنترلي جديد در آزمون‌هاي محيط زيستي جاري در مراكز مكانيزه معاينه فني خودروهاي سبك شهر و اخذ تأييديه از مراجع ذيصلاح و اجراي آن.

تبصره:
شهرداري مجاز است به منظور تشويق رانندگان خودروهاي تاكسي براي اخذ معاينه فني برتر نسبت به اجراي سياست‌هاي تشويقي و همچنين الزام معاينه فني برتر براي خودروهاي متعلق به شهرداري اقدام نمايد.

8- بررسي وضع محدوده zez (مناطق فاقد هرگونه آلاينده ناشي از حمل و نقل) و پيگيري اخذ عوارض آلايندگي.

9- شركت معاينه فني خودروهاي تهران با استفاده از مشاركت بخش خصوصي نسبت به توسعه كمي و كيفي مراكز معاينه فني در جهت افزايش ظرفيت و ارائه خدمات معاينه فني به خودروهاي سبك داراي پلاك تهران به نحوي اقدام كند كه ظرفيت جذب خودروهاي داراي پلاك تهران به 80 درصد در سال پايان برنامه افزايش يابد و در اين راستا نسبت به اصلاح ساختار تشكيلاتي و اساسنامه آن شركت و ارائه آن به شورا طي سال اول برنامه اقدام كند.

10- تهيه دستورالعمل مطالعات محيط زيستي كليه پروژه‌هاي شهري و الزامي كردن انجام ارزيابي پيش، حين و پس از هر پروژه شهري، انتشار عمومي مطالعات ارزيابي پروژه‌هاي شهري و اعمال اثر نتايج ارزيابي در هر مرحله (پيش، حين و پس) از هر پروژه شهري

11- در راستاي كاهش و كنترل انتشار آلاينده‌هاي محيطي هوا ناشي از ايستگاه هاي اتوبوسراني درون شهري و پايانه‌هاي اتوبوسراني برون شهري مستقر در محدوده شهر تهران، لايحه ضوابط كنترل آلايندگي پايانه‌هاي اتوبوسراني و ترمينال‌ها را طي 6 ماهه اول برنامه جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

12- همكاري با اداره كل حفاظت محيط زيست استان تهران جهت نظارت و پايش واحدهاي صنايع شهر و جلوگيري از آلودگي‌هاي غيرمجاز و پيگيري اخذ 1% عوارض آلايندگي موضوع تبصره 1 ذيل ماده 38 قانون ماليات بر ارزش افزوده.

13- مهار كليه كانون‌هاي گرد و غبار در حوزه مناطق شهرداري مانند كارخانجات توليد شن و ماسه و تدوين دستورالعمل‌هاي فني در خصوص عمليات خاك‌برداري و خاكريزي با هدف كاهش انتشار گرد و غبار و الزام اجراي آن توسط پيمانكاران و كارگاه‌هاي ساختماني سطح شهر.

14- معاينه فني كليه موتورخانه ساختمان‌هاي شهرداري و بهينه‌سازي مصرف انرژي در آنها و پيگيري رعايت استاندارد‌هاي مديريت مصرف انرژي و مباحث 14 و 19 مقررات ملي ساختمان در ساير ساختمان‌ها.

15- جايگزيني و تأمين حداكثري انرژي مورد نياز اماكن عمومي شهرداري از انرژي‌هاي نو و تجديدپذير بر اساس مصوبات شورا.

16- همكاري و استفاده از ظرفيت سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت به منظور حمايت از نوسازي ناوگان تاكسيراني و اتوبوس‌هاي شهري.

17- شهرداري موظف است در خصوص توسعه و تسهيل دوچرخه‌سواري در شهر با هدف جايگزيني آن با خودروي شخصي به شكلي اقدام نمايد كه علاوه بر اتصال به سيستم حمل و نقل عمومي در مقياس خرد نيز به ازاي هر محله به منظور دسترسي به ساير خدمات محلي برنامه اجرايي را تهيه و در شش ماه اول برنامه جهت تصويب به شورا ارائه دهد.

18- در خصوص كاهش آلاينده‌هاي صوتي شهر اقدامات زير را انجام دهد:

الف) طراحي و توسعه ديوارهاي صوتي با توجه به طراحي‌هاي جديد و دانش به‌روز در ساير كشورها

ب‌) استفاده از كمربند سبز در حاشيه بزرگراه‌ها با وسعت، تراكم و ارتفاع مناسب و استفاده از گونه‌هاي بومي و سازگار

پ) الزام به استفاده از آسفالت متخلخل

ت‌) شناسايي عوامل آلاينده صوت ناشي از عمليات ساختماني و طرح‌هاي عمراني- عملياتي مطابق مصوبه شورا.

ث‌) شهرداري تهران موظف است در فرآيند اجراي طرح ‌هاي شهري و نيز فرآيند صدور پروانه براي ساختمان‌هايي كه در مجاورت معابر و ميادين داراي آلايندگي صوتي غيرمجاز مي‌باشند به ضوابط و مقررات ملي ساختمان در اين خصوص و مطالعات مربوط به لايه‌ي تراز صوتي توجه نمايد.

ج‌) محدوديت جهت تعداد مجوزهاي صادر شده براي تردد خودروهاي سنگين داخل شهر

چ) افزايش تعداد ايستگاه‌هاي سنجش آلودگي صوتي

ح‌) ايجاد پاركينگ‌هاي مكانيزه در مجاورت مراكز درماني و بيمارستاني جهت بهبود ترافيك و كاهش آلاينده صدا ناشي از سد معبر

19- تهيه برنامه عملياتي ايمني در حمل و نقل شهر تهران تا پايان سال اول برنامه

ماده پنجاه و ششم (56):
شهرداري موظف است ضمن مميزي به منظور توسعه انرژي‌هاي پاك و تجديدپذير، با اولويت سيستم‌هاي توليد برق و حرارت خورشيدي نسبت به استفاده از روش‌هاي مستقيم تأمين انرژي در ساختمان‌هاي شهرداري و فضاهاي عمومي اقدام نمايد.

1. برنامه‌­ريزي براي امكان‌سنجي و تعيين ظرفيت مكان‌هاي قابل نصب تجهيزات مربوطه در شش ماهه اول برنامه

2. اولويت‌بندي با تاكيد بر تعمير و نگهداري سيستم‌هاي خورشيدي و تجديدپذير موجود و استفاده از ظرفيت سرمايه‌گذاري انجام شده تا پايان سال اول برنامه

3. نصب و راه‌اندازي سيستم‌هاي جديد توليد برق و حرارت خورشيدي و بررسي نصب پمپ‌هاي حرارتي با منشأ زميني با جلب همكاري دولت (وزارت نيرو) و مشاركت بخش‌هاي خصوصي و عمومي

4. كاهش ساليانه برق مصرفي ساختمان‌هاي شهرداري و تأمين برق مورد نياز از محل انرژي‌هاي تجديد‌پذير

5. رعايت شاخص‌هاي مديريت سبز در كنترل انرژي مصرفي، فرهنگ‌سازي و آموزش كاركنان شهرداري در اين خصوص

6. بكارگيري و جايگزيني تجهيزات و فناوري‌هاي كاهنده مصرف در زمان جايگزيني تجهيزات فرسوده

ماده پنجاه و هفتم (57):
شهرداري موظف است به منظور مديريت منابع آب خام فضاي سبز و خدمات مورد استفاده و كاهش مصرف آب نسبت به «تدوين برنامه عملياتي بهره‌برداري از آب خام تهران» براي مصارف فضاي سبز و خدمات شهري با همكاري و هماهنگي شركت آب منطقه‌اي و آبفاي استان تهران ظرف مدت شش ماه از زمان ابلاغ اين برنامه اقدام و جهت تصويب به شورا ارائه نموده و اقدامات زير را انجام دهد:

1. نسبت به بروز رساني نقشه‌هاي قنوات و شناسايي كامل مسير و چاه‌هاي قنوات در طول دو سال اول برنامه اقدام و همچنين نسبت به نگاهداشت آب قنوات و افزايش بهره‌برداري مناسب از آنها برنامه‌ريزي نمايد.

2. نسبت به بهسازي شبكه نهرها و آبراهه‌هاي شهر و بازچرخاني آب آنها به نحوي اقدام نمايند كه آب‌هاي سطحي (آب باران) در فضاهاي عمومي و ساختمان‌هاي نوساز به چرخه بازگردانده شود.

3. در دو سال اول برنامه وضعيت بهره برداري از چاه‌هاي آب فاقد مجوز خود را تعيين تكليف نموده و ميزان برداشت از چاه‌ها را كنترل نمايد.

4. به منظور كاهش مصرف آب با استفاده از فناوري‌هاي نوين آبياري همراه با تغيير الگوي كشت گونه‌هاي فضاي سبز و كنترل مصرف آب در خدمات‌شهري برنامه‌ريزي نمايد به گونه‌اي كه طي سال‌هاي برنامه مصرف خود را به تدريج به ميزان 40 ميليون مترمكعب كاهش دهد.

5. به منظور استفاده از تأسيسات مشترك شهري از جمله مسيل‌ها و تونل‌هاي آب سطحي در حوادث غيرمترقبه با دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط همكاري نمايد.

تبصره:
شهرداري مكلف است به منظور بهينه‌سازي مصرف آب خام مصرفي خود اقدام به نصب ابزارهاي اندازه‌گيري در كليه‌ منابع مورد استفاده آبي شامل چاه‌ها، آب‌هاي سطحي، قنوات و پساب‌ها نمايد.

ماده پنجاه و هشتم (58):
شهرداري موظف است ضمن تهيه برنامه جامع مديريت پسماند در سال اول برنامه و اجراي آن در طول برنامه موارد زير را مدنظر قرار دهد:

1. شيوه‌ واگذاري خدمات مديريت پسماند به بخش خصوصي را به گونه‌اي ارتقاء بخشد كه استاندارد‌هاي لازم براي سنجش و پايش فعاليت‌ها و ارتقاء ارايه انواع خدمات نظير جمع‌آوري و حمل ونقل، تفكيك از مبدا، پردازش رفت و روب شهري، كنترل بهاي خدمات و نظاير آن فراهم گردد.

2. در سال اول برنامه آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاي موجود از جمله تعيين و اخذ بهاي خدمات را بر اساس نتايج مطالعات طرح جامع بازنگري و فرايندها تقويت نمايد.

3. در دو سال اول برنامه نسبت به استقرار سيستم يكپارچه اطلاعات برخط مديريت پسماند از مرحله توليد تا دفع يا امحاي نهايي اقدام نمايد و نسبت به شفاف‌سازي پيشرفت برنامه‌ها، كنترل پروژه‌ها، آمار و داده‌هاي توليد تا پردازش و دفع، مديريت منابع انساني و گردش مالي و نظاير آن اقدام نمايد.

4. تفكيك از مبدا و بازيافت پسماندها را هر ساله به ميزان 5 درصد نسبت به شاخص پايه بهبود دهد.

5. دفن پسماندهاي عادي را به ميزان 10 درصد در هر سال كاهش دهد.

6. استحصال انرژي پايدار از پسماند را حداقل به ميزان 10 مگاوات به تدريج تا انتهاي برنامه سوم به اجرا درآورد.

7. كاهش دفن پسماندهاي ساختماني را به ميزان 5 درصد نسبت به شاخص پايه در هر سال بهبود بخشيده و بر چگونگي حمل، دفن، بازيافت آنها و بر كنترل تخريب ساختمان‌ها با هدف كاهش ضايعات با وضع مقررات نظارت نمايد.

8. نسبت به كنترل و ساماندهي فعاليت‌هاي رسمي و غيررسمي فعالان تفكيك پسماندها اقدام و از فعاليت كانون‌هاي غيرمجاز بازيافت پسماند جلوگيري نمايد.

9. در طول برنامه در راستاي اجراي ماده هشت قانون مديريت پسماند، مديريت منابع درآمدي و مالي سازمان مديريت پسماند را ارتقاء بخشيده و براي استقلال مالي و خودگرداني آن هدف‌گذاري نمايد.

10. از سال دوم برنامه به صورت ادواري نسبت به آناليز فيزيكي پسماند در سطح مناطق شهر اقدام و نتايج در سامانه مديريت محيط زيستي لحاظ شود.

ماده پنجاه و نهم (59):
شهرداري موظف است به منظور دفن اموات در آرامستان‌هاي شهر و ارايه خدمات مناسب به شهروندان و همچنين افزايش ظرفيت دفن براي مواقع اضطراري و غير قابل پيش‌بيني، اقدامات زير را انجام دهد.

1. بر اساس مطالعات انجام شده و مكان‌هاي تعيين شده براي توسعه آرامستان‌ها و تملك آنها نسبت به تهيه يك برنامه عملياتي در سال اول اقدام و در طول برنامه به اجرا درآورد.

2. به منظور آمادگي در مقابل انواع سوانح و بحران‌هاي طبيعي به ويژه زلزله در راستاي تكميل ظرفيت‌هاي تعيين شده در برنامه 5 ساله دوم شهرداري تا پايان برنامه سوم، قبور جديد جهت دفن اموات را تا 15 هزار قبر افزايش دهد.

3. نسبت به ساماندهي آرامستان‌هاي موجود در درون شهر با هماهنگي دستگاه‌هاي اجرايي و نهادهاي مرتبط و امكان‌سنجي دفن اقدامات لازم را به‌عمل آورد.

4. به منظور افزايش سرعت و كيفيت خدمات، نسبت به توسعه زيرساخت‌هاي خدمات الكترونيكي و هوشمندسازي و همچنين تامين تجهيزات مورد نياز اقدام نمايد.

5. بررسي وضعيت آرامستان‌ها و ارائه لايحه «ساماندهي و بهبود وضعيت كالبدي آرامستان‌هاي واجد ارزش ميراثي و فرهنگي» در سال اول برنامه

ماده شصتم (60):
شهرداري موظف است، به منظور حفظ ذخاير زيستي و تقويت شبكه اكولوژيكي كلانشهر تهران ضمن حفاظت و جلوگيري از تخريب فضاهاي سبز و روددره‌ها و عرصه‌هاي طبيعي شهر و اراضي ارتفاعات جنوبي البرز نسبت به ايجاد و توسعه فضاها و محورهاي سبز در شهر اقدام كند و با اجراي مصوبه ثبت ميراث طبيعي شهر نسبت به شناسايي دقيق اين ذخاير و اتخاذ تدابير لازم براي حفاظت و ارتقاء كمي و كيفي آنها در قالب برنامه‌هاي احياء و ساماندهي رودخانه‌هاي شهر، بهسازي، حفاظت يا قلع مستحدثات يا كاربري‌هاي متجاوز به حريم‌هاي طبيعي به‌ويژه روددره‌ها، دامنه جنوبي البرز، حريم شهر و لكه‌هاي سبز اقدام و در سال اول برنامه طرح ويژه ساماندهي شن‌چاله‌هاي واقع در حريم روددره‌ها و جلوگيري از ادامه فعاليت كارگاه‌هاي شن و ماسه و كارخانجات معادن مواد اوليه سيمان واقع در محدوده‌هاي حساس و پرخطر را تدوين و به اجرا درآورد.
همچنين در راستاي تحقق سند چشم‌انداز طرح جامع تهران با رويكرد حفاظت، ساماندهي و ارتقاء كيفيت محيطي نسبت به تدوين برنامه عملياتي احياي ساختار و ميراث طبيعي شهر و پيرامون آن در شش ماه اول برنامه اقدام نمايد و در مطالعات طرح به احياي كوهپايه‌ها، روددره‌ها، شبكه قنوات، فضاي سبز و باغ‌ها، اماكن واجد ارزش تاريخي و طبيعي، روستاهاي حريم، منابع آب‌هاي سطحي و منابع چهارگانه محيط زيست توجه شود.

ماده شصت و يكم (61):
شهرداري موظف است برنامه طرح جامع فضاي سبز شهر با محورهاي زير را تا پايان سال دوم برنامه تدوين نمايد:

1) شناخت و تحليل گونه‌هاي گياهي وضع موجود تهران

2) تحليل و انتخاب الگوي بهينه شبكه آبي زيرسطحي و روسطحي

3) شناسايي و انتخاب الگوي بهينه گونه‌هاي گياهي مبتني بر اقليم تهران

4) تعيين استراتژي‌هاي فضاي سبز درون شهري و پيراشهري

5) تعيين و سهم‌بندي روش‌هاي نوين آبياري

6) بهبود كيفيت فضاهاي سبز، توسعه متوازن فضاي سبز شهري، منطقه‌اي، ناحيه‌اي و محله‌اي

7) بومي‌سازي فن‌آوري توسعه فضاي سبز املاك براي شهر با تأكيد بر تأمين منابع آبي از محل پساب ساختمان

8) شناسايي عرصه‌هاي جديد و توسعه كمي و كيفي فضاهاي سبز شهري در شهر

9) هويت‌بخشي و بهبود كاركرد بوستان‌هاي شهر

10) راهكارهاي اجرايي جهت جلب مشاركت شهروندان در توسعه و نگهداري فضاهاي سبز شهر و تشويق و تسهيل ايجاد باغچه‌هاي اشتراك محلي توسط گروه‌هاي مردم‌نهاد و محلي

11) تثبيت بوستان‌ها و فضاهاي سبز و پهنه‌هاي g و ارائه راهكار به شوراي عالي معماري و شهرسازي و كميسيون ماده 5، جهت جلوگيري از ارائه هرگونه پيشنهاد كه موجب كاهش فضاهاي سبز مي‌گردد.

تبصره يكم (1):
شهرداري موظف است تا تدوين طرح جامع فضاي سبز شهر، نسبت به بازپيرايي، توسعه كيفي و متوازن فضاي سبز، ارتقاء بهره‌وري آب و عدم انتخاب گونه‌هاي نامتناسب با اقليم اقدام نمايد.

تبصره دوم (2):
شهرداري موظف است تا تدوين طرح جامع فضاي سبز شهر، بازپيرايي، تجهيز و نگهداري كمربند سبز شهر را مبتني بر سياست‌هاي طرح جامع شهر ادامه دهد.

تبصره سوم (3):
گزارش‌ها و روند اجرايي طرح جامع فضاي سبز شهر مي‌بايست به صورت دوره‌اي به شورا ارسال گردد.

ماده شصت و دوم (62):
شهرداري موظف است در برنامه سوم نسبت به كاهش موثر مصرف ظروف يكبار مصرف در شهرداري و سازمان‌ها و شركت­‌هاي تابعه اقدامات زير را انجام دهد:

1) منع استفاده از ظروف يكبار مصرف در شهرداري و سازمان‌ها و شركت‌هاي تابعه در طي برنامه

2) شناسايي وضع موجود مصرف كيسه‌هاي پلاستيكي و كاهش 20 درصدي مصرف در فروشگاه‌هاي شهروند و ميادين ميوه و تره‌بار و ايجاد ساز و كار جايگزيني با كيسه‌هاي سازگار با محيط زيست

ماده شصت و سوم (63):
شهرداري موظف است به منظور ساماندهي كانون‌ها، پهنه‌هاي كار و فعاليت با تأكيد بر محيط‌زيست و رفع آلودگي و مزاحمت با همكاري دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط، اتحاديه‌هاي صنفي و تشكل‌هاي شغلي اقدامات زير را انجام دهد:

1) اجراي برنامه جامع ساماندهي صنايع، صنوف، مشاغل مزاحم و آلاينده شهر و توجه به كسب و كارهاي نوين دانش‌بنيان.

2) تقويت و اصلاح ساختار و فرآيندهاي ساماندهي و مشاغل شهر متناسب با مأموريت‌ها

3) ساماندهي كانون‌ها و محورهاي كار و فعاليت و اعمال تمهيدات محيط‌زيستي

4) بازنگري و تدوين شاخص‌ها و ضوابط فعاليت صنوف و پهنه‌هاي كار فعاليت رسته‌هاي شغلي در راستاي ارتقاء ايمني، بهداشت و محيط زيست و رفع مزاحمت‌­هاي شغلي و آلودگي [7]

5) ايجاد سامانه اطلاعاتي صنايع و مشاغل مزاحم ناشي از آراء صادره از بند 20 ماده 55 قانون شهرداري‌ تا پايان سال اول برنامه

ماده شصت و چهارم (64):
شهرداري موظف است نسبت به حفظ و ارتقاء بهداشت عمومي شهر و بهداشت رواني شهروندان در چارچوب قوانين و مقررات موضوعه، با همكاري دستگاه‌هاي اجرايي مسئول نسبت به كنترل جمعيت حيوانات اقدام نمايد:

1) تهيه و تدوين برنامه كنترل جمعيت حيوانات سرگردان بدون صاحب با لحاظ نمودن حقوق حيوانات در سال اول برنامه

2) افزايش سهم مشاركت شهروندان و سازمان‌هاي مردم نهاد (سمن‌ها) در پيشگيري از ازدياد جمعيت حيوانات شهري

3) بهسازي راسته‌ها و كانون‌هاي وفور جمعيت موش در سطح شهر

فصل سوم : پايداري اجتماعي و فرهنگي

ماده شصت و پنجم (65):
شهرداري موظف است در چارچوب محله‌گرايي، تقويت هويت‌هاي محله‌اي و بهره‌مندي از مشاركت سازمان‌هاي مردم‌نهاد و اجتماع‌محور، لايحه «نظام‌نامه مشاركت محله‌اي شهروندان در مديريت شهري» با تاكيد بر نقش شهروندان در شناسايي و حل مسائل شهري را تا پايان شش ماهه اول برنامه به شورا ارائه نمايد.

ماده شصت و ششم (66):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء زيست‌پذيري و توسعه فضاهاي عمومي مولد و پايدار نسبت به شناسايي و تجهيز فضاهاي شهري داراي ظرفيت‌هاي زيست شبانه اقدام كند و تا پايان سال اول برنامه «سند اجتماعي و فرهنگي احياء زيست شبانه در كلانشهر تهران» را جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

ماده شصت و هفتم (67):
شهرداري موظف است نسبت به پايش دائمي وضعيت اجتماعي شهر و سنجش رضايت‌مندي شهروندان از عملكرد مديريت شهري، سنجش عدالت در شهر و پيمايش ارزش‌ها و نگرش‌هاي شهروندان تهراني و نيز ارزيابي تأثيرات اجتماعي، فرهنگي، محيط‌زيستي و اقتصادي، سياست‌ها و طرح‌هاي شهري اقدام نموده و گزارش سالانه آن را به شورا ارائه نمايد. همچنين چارچوب پيامدسنجي نظام­‌مند از فعاليت­هاي فرهنگي و اجتماعي شهرداري تا پايان سال اول برنامه را تهيه و جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

ماده شصت و هشتم (68):
شهرداري موظف است به منظور بهبود شاخص‌هاي سلامت شهري بر اساس برنامه عملياتي و شاخص‌هايي كه تا پايان سال اول برنامه تدوين و در قالب لايحه به شورا ارائه مي‌نمايد، نسبت به توسعه محيط‌هاي حامي سلامت با تاكيد بر عوامل تعيين­ كننده سلامت شهري و ارتقاء مسئوليت‌پذيري اجتماعي، از طريق همكاري در استقرار نظام خدمات جامع سلامت شهري با مشاركت دستگاه‌هاي دولتي مربوطه، بخش خصوصي، شركت‌هاي دانش‌بنيان در حوزه سلامت، سازمان‌هاي مردم‌نهاد و انجمن‌هاي علمي اقدام نمايد.

1. ايجاد ساز و كار اجرايي جهت نيازسنجي و نظر سنجي از شهروندان با تأكيد بر سالمندان و گروه‌هاي خاص (معلولان، كودك و مادر) براي پروژه‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي جديد شهري در حوزه محيط‌زيست و سلامت

2. طراحي و ايجاد سازوكار رصد شاخص‌هاي موثر بر سلامت شهر و پايش مستمر شاخص‌هاي سلامت روان

3. پي‌گيري احصاء اطلاعات دموگرافيك مرتبط با وضعيت سلامت شهروندان شامل آمار حياتي، ازدواج و طلاق، سن ازدواج، اميد به زندگي، وضعيت اشتغال و درآمد و اسكان و بارگذاري در سامانه‌اي با قابليت دسترسي عموم شهروندان و تعيين شاخص‌هاي سلامت شهري تا سال 1402

ماده شصت و نهم (69):
شهرداري موظف است در مواجهه با مسائل اجتماعي در فضاهاي شهري ضمن تغيير رويكرد از «طرد اجتماعي» به «پذيرش اجتماعي» با فراهم ساختن زيرساخت‌ها و خدمات‌رساني به شهروندان آسيب‌ديده و در معرض آسيب، اقدامات زير را به انجام رساند:

1. همكاري در جهت ايجاد، توسعه و تجهيز مراكز ارائه خدمات اجتماعي از قبيل مددسراهاي منطقه‌­اي و فرامنطقه‌­اي و گرمخانه به منظور اسكان افراد بي­‌سرپناه و آسيب­‌ديده (به تفكيك گروه‌هاي سني و جنسيتي) در چارچوب قوانين و مقررات پس از امكان‌سنجي محيطي

تبصره:
اولويت اداره اين مراكز با سازمان‌هاي مردم نهاد‌ ذيصلاح مي‌‌باشد.

2. شناسايي و بهسازي فضاهاي بي‌دفاع شهري، نقاط كور و ناامن با همكاري ساير نهادها و سازمان‌هاي ذيربط به‌منظور ارتقاء امنيت اجتماعي در فضاهاي شهري و ايجاد احساس امنيت در شهروندان به­‌ويژه زنان، كودكان، توان‌يابان و سالمندان.

تبصره:
شهرداري موظف است به منظور پيشگيري از جرم‌خيزي در فضاهاي شهري آيين‌نامه ضوابط و معيارهاي طراحي شهري و محيطي مناسب را ظرف شش ماهه اول برنامه تدوين و زمينه‌هاي الزام‌آوري اين آيين‌نامه را فراهم سازد.

ماده هفتادم (70):
شهرداري موظف است به‌منظور بهره‌مندي از ظرفيت سازمان‌هاي مردم‌نهاد فعال شهري در حوزه‌هاي تصميم‌سازي، برنامه‌ريزي، اجرا و ديده‌باني نسبت به ايجاد سازوكار شفاف جهت تعامل دوسويه مديريت شهري و نهادهاي مردمي اقدام نمايد.

ماده هفتاد و يكم (71):
شهرداري موظف است تا پايان سال اول برنامه با بازنگري سند راهبردي آموزش شهروندي از حيث هدف، محتوا و ابزار لايحه «سند جامع آموزش شهروندي» در حوزه‌هاي ايمني و مديريت بحران، محيط‌زيست، كاهش مصرف آب و انرژي، كاهش توليد پسماند و تفكيك و بازيافت آن، استفاده از حمل و نقل عمومي و اصلاح رفتار ترافيكي، پرداخت عوارض شهري، بازسازي اعتماد عمومي و سرمايه اجتماعي، افزايش سواد سلامت، بهبود سلامت روان، آشنايي با ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري، طرح‌هاي جامع و تفصيلي و آثار و تبعات تخلفات ساختماني را با تأكيد بر آموزش كودكان و نوجوانان تهيه و به شورا ارائه نمايد.

ماده هفتاد و دوم (72):
شهرداري موظف است با همكاري دستگاه‌هاي ذيربط به منظور توسعه گردشگري شهري اعم از ديني، انقلابي، طبيعي، سلامت، ورزشي، صنعتي و تاريخي كه معطوف به مولدسازي ميراث و هويت تاريخي و طبيعي شهر باشد، نسبت به شناسايي، احياء و تجهيز فضاهاي داراي ظرفيت گردشگري شهري با مشاركت بخش خصوصي و سازمان‌هاي مردم‌نهاد فعال در اين حوزه اقدامات زير را به انجام رساند:

1. ارائه لايحه «تشكيل سازمان گردشگري» از طريق حذف و ادغام سازمان‌ها و شركت‌هاي موازي و زايد با رعايت عدم گسترش تشكيلات و نيروي انساني جديد به منظور اعمال مديريت يكپارچه بهره­برداري از اماكن ميراثي و گردشگري تحت پوشش خود در سطح مناطق، معاونت‌­ها و تمامي سازمان­هاي مرتبط و ارائه آن به شورا در سال اول برنامه

2. بروزرساني سامانه‌هاي آمار و اطلاعات در زمينه گردشگري و بافت­‌هاي ارزشمند و مكان رويدادها با همكاري سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري.

3. بهره­‌برداري بهينه از قابليت­‌ها و ظرفيت­‌هاي خاص مناطق 22گانه به منظور توسعه قطب­‌هاي گردشگري در پنج پهنه از شهر

ماده هفتاد و سوم (73):
شهرداري موظف است به منظور اعتلاي بنيان خانواده و حمايت از خانواده پايدار در چارچوب قوانين و مقررات با مشاركت نهادهاي دولتي و مدني اقدامات زير را به انجام رساند:

1. توسعه فعاليت‌هاي فرهنگي، اجتماعي، هنري و ورزشي از طريق طراحي، ايجاد و گسترش فضاهاي تعامل اجتماعي در عرصه عمومي شهر با رويكرد افزايش تعاملات خانوادگي با اولويت قرار دادن محله‌هاي كمتر برخوردار

2. تهيه لايحه جامع «توانمندسازي زنان سرپرست خانوار» تا پايان سال اول برنامه

ماده هفتاد و چهارم (74):
شهرداري مكلف است در راستاي افزايش ميزان حضور و ارتقاء جايگاه زنان در مديريت شهري و افزايش سطح و كيفيت حضور اجتماعي و مشاركت فعال زنان در شهر از طريق تبعيض مثبت، توانمندسازي و فراهم ساختن زمينه‌هاي ارتقاء نقش زنان در مديريت شهري با اختصاص30 درصد از پست‌هاي مديريتي به زنان شاغل در شهرداري تا پايان برنامه اقدام نمايد.

ماده هفتاد و پنجم (75):
شهرداري موظف است در راستاي دستيابي به استانداردهاي شهر دوستدار كودك اقدامات زير را به انجام رساند:

1. نيازسنجي، تجهيز و توسعه مبلمان شهري و شهربازي با رعايت اصول ايمني و استانداردسازي بوستان‌ها

2. ايجاد و تجهيز پاتوق‌هاي بازي در محله‌ها با اولويت مناطق كمتر برخوردار

3. برگزاري رويدادهاي مشاركتي كودكانه در سطح شهر معطوف به مسائل شهري با مشاركت سازمان‌هاي مردم نهاد فعال در حوزه كودك

4. اجراي مصوبه شهر دوستدار كودك () با تأكيد بر اجراي برنامه‌­هاي فراغتي، ورزشي و آموزش شهروندي با هدف شكوفايي خلاقيت كودكان و نوجوانان

ماده هفتاد و ششم (76):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء عدالت اجتماعي، تأمين حق دسترسي و برخورداري از خدمات اجتماعي و امكانات شهري با تأكيد بر حمايت از گروه‌هاي آسيب‌پذير اقدامات زير را انجام دهد:

1. اعمال تبعيض مثبت در تأمين سرانه‌هاي اجتماعي، فرهنگي و ورزشي محله‌هاي شهري با اولويت قرار دادن محله‌هاي كم‌برخوردار با مشاركت سازمان‌هاي مردم‌نهاد و اجتماع‌محور

2. بسترسازي و برنامه‌ريزي به منظور توسعه كمي و كيفي و نيز بهره‌مندي عادلانه از اماكن، فضاها و برنامه‌هاي ورزشي، تفريحي، رقابتي با لحاظ نمودن مولفه‌هاي سني، جنسيتي، محله‌اي و افراد كم‌توان (سالمندان و توان‌يابان)

ماده هفتاد و هفتم (77):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء سرمايه فرهنگي- مذهبي شهروندان در راستاي بهبود سبك زندگي اسلامي-ايراني با تأكيد بر آموزه‌هاي فرهنگ قرآني و افزايش نشاط اجتماعي اقدامات زير را انجام دهد:

1. ارزيابي برنامه‌ها و آموزش‌هاي فرهنگي-مذهبي در راستاي بهبود سبك زندگي اسلامي-ايراني و حمايت از توسعه و ترويج فعاليت‌هاي قرآني، فرهنگ ايثار و شهادت با بهره‌گيري از ظرفيت سازمان‌هاي مردم‌نهاد و اجتماع‌محور

2. تنظيم و ارائه لايحه «برنامه عملياتي ارتقاء نشاط اجتماعي» با تاكيد بر استفاده از فضاهاي عمومي شهر تا پايان سال اول برنامه با مدنظر قراردادن برگزاري رويدادها با توجه به تقويت هنرهاي عمومي و ورزش شهروندي با محوريت سازمان‌هاي مردم‌نهاد و سازمان‌هاي اجتماع‌محور در فضاهاي عمومي شهري و استفاده از ظرفيت فضاهاي عمومي شهر جهت ايجاد بستر گفت‌وگو بين شهروندي، سازمان‌هاي مردم‌نهاد و مسئولين و ايجاد بستر كار داوطلبانه حمايتي و تقويت ارتباطات حمايتي ميان‌شهروندي.

ماده هفتاد و هشتم (78):
شهرداري موظف است در راستاي حفظ و تقويت تنوع و تكثر فرهنگي، توليد و بازتوليد منابع فرهنگي شهر تا سال 1400 (ظرف دو سال اول برنامه) اقدامات زير را به عمل آورد:

1. مطالعات و اقدامات لازم به منظور حفظ و برجسته‌سازي منابع و ارزش‌هاي متنوع فرهنگي اجتماعي خرد و كلان شهر

2. نقش‌آفريني در راستاي رونق‌بخشي جشنواره‌ها و مناسبت‌هاي ملي، آييني و جهاني با مشاركت بخش خصوصي، سازمان‌هاي مردم‌نهاد و تشكل‌هاي اجتماع‌محور

3. كمك به توسعه سرانه فضاهاي فرهنگي و هنري شهر با هدف حمايت و كمك به شكل‌گيري خوشه‌ها و راسته‌هاي فرهنگي و نيز ايجاد و گسترش اين فضاها با اولويت قرار دادن:

الف) محور تفريحي مذهبي ري (راگاي باستان)

ب) پهنه هنرهاي تجسمي بوستان لاله و بلوار كشاورز

پ) پهنه تاريخي تجاري بازار تهران

ت) گذر كتاب (حد فاصل ميدان انقلاب تا چهارراه ولي‌عصر^(عج) )

ث) گذر نمايش (حد فاصل ميدان امام خميني^(ره) تا خيابان جمهوري)

ج) پهنه فرهنگي رودكي (حد فاصل خيابان‌هاي انقلاب، وليعصر، نوفل لوشاتو و حافظ)

چ) ايجاد ميدان مركزي شهر با محوريت تبديل محدوده ميدان امام خميني^(ره) به فضاي باز شهري

ح) پهنه شرق و غرب

خ) پارك ولايت

د) راسته خيابان ولي عصر ^(عج)

ذ) راسته خيابان انقلاب

ر) راسته جماران به سعد آباد

ز) راسته موزه‌ها

ژ) باغ فردوس

س) موزه سينما

ش) موزه موسيقي

ص) موزه هنرهاي ايراني

ماده هفتاد و نهم (79) :
شهرداري موظف است به منظور كمك به تحقق مديريت يكپارچه هنر عمومي در شهر تا پايان سال اول برنامه لايحه «برنامه راهبردي و عملياتي هنر عمومي در شهر» را به عنوان ملاك عمل مشترك كليه واحدهاي شهرداري با لحاظ كردن موارد زير تهيه و به شورا ارائه نمايد:

1. تنظيم سياست‌هاي اين لايحه در امتداد طرح‌هاي فرادست و مبتني بر بهره‌گيري از كاركردهاي متنوع هنر عمومي در فرآيند مديريت و توسعه شهر

2. توسعه هنر عمومي بر اساس الگوي مشاركتي، مبتني بر نقش‌آفريني بازيگران مختلف به ويژه شهروندان و اولويت دادن به نگرش فرآيندي

3. توجه به تنوع‌هاي فرهنگي موجود در شهر با گسترش هنر عمومي فراگير و به رسميت شناختن تنوع در فرم‌ها و موضوعات آثار و پروژه‌هاي هنر عمومي

4. تدوين شاخص‌هاي مكان‌يابي آثار هنري در فضاهاي شهري با تأكيد بر ارتقاء دسترس‌پذيري هنر براي عموم و ايجاد عدالت در دسترسي به اين مكان‌ها

5. تعيين فرآيندهاي شفاف به منظور سفارش، انتخاب، اجرا، تأمين مالي و نگهداري از آثار و پروژه‌هاي هنر عمومي در شهر و تدقيق وظايف واحدهاي گوناگون شهرداري در خصوص هر يك.

6. ساخت تنديس مفاخر و مشاهير و برپايي يادمان‌ها به پاسداشت هنر، فرهنگ و دانش ايراني

ماده هشتادم (80):
شهرداري موظف است در راستاي كمك به ترويج ورزش همگاني، فرهنگ ورزش، بهبود سرانه­‌هاي ورزشي و كيفيت گذران اوقات فراغت، افزايش نشاط و اميد اجتماعي شهروندان اقدامات زير را انجام دهد:

1. بروزرساني الگوهاي جديد ورزش همگاني و تفريحات ورزشي، سازگار با فرهنگ بومي با در نظر گرفتن تنوع فرهنگي

2. برگزاري جشنواره‌ها و رقابت‌هاي ورزشي در مقياس محله‌اي، منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي به منظور افزايش نشاط اجتماعي با رويكرد خانواده محور

3. افزايش مشاركت شهروندان در ترويج ورزش همگاني با بهره‌گيري از ظرفيت سازمان‎هاي مردم‌نهاد و اجتماع‌محور و ارتقاء سطح كمي و كيفي فعاليت‌هاي ورزش شهروندي به منظور بهبود شاخص‌هاي سلامت شهروندان

4. استانداردسازي و بروزرساني وسايل ورزشي موجود در اماكن تفريحي ورزشي تحت پوشش شهرداري و مناسب­‌سازي آن­ها

5. آموزش و فرهنگ­‌سازي ورزش همگاني، ترغيب شهروندان به پياده­‌روي و دوچرخه‌سواري با بهره‌مندي از ظرفيت رسانه­‌هاي جمعي، شبكه­‌هاي اجتماعي، متخصصان و صاحب‌نظران حوزه ورزش

6. تجميع و مديريت بهره‌برداري اماكن ورزشي با رعايت ضوابط قانوني در سازمان تخصصي مربوطه (سازمان ورزش) به منظور وحدت رويه و ايجاد مديريت يكپارچه و همچنين ايجاد سامانه فعاليت‌هاي ورزشي شهر به منظور شفافيت هر چه بيشتر

7. استفاده‌ مؤثر از نمادها و احجام شهري در اطلاع رسانيِ رويدادهاي ورزشي

8. حفظ و نگهداشت مطلوب زيرساخت‌ها و اماكن ورزشي موجود و همچنين تكميل و توسعه زيرساخت­‌هاي ورزشي چند منظوره مناسب زنان و مردان با توجه ويژه به افراد كم توان

تبصره:
افزايش سرانه ورزش زنان در محله‌ها در اولويت قرار گيرد.

ماده هشتاد و يكم (81):
شهرداري موظف است در راستاي ساماندهي و تقويت نسبت ميان مديريت شهري و رسانه با هدف توسعه ارتباط با شهروندان و دسترسي آزاد به اطلاعات، آگاهي بخشي و ارتقاء سطح مشاركت شهروندان در اداره امور شهر، «سند جامع اطلاع‌رساني» را با محوريت پايداري فرهنگي و اجتماعي و پيوست رسانه‌اي تمام طرح‌ها و پروژه‌هاي شهري تا شش ماهه اول برنامه به شورا ارائه نمايد.

فصل چهارم: ايمني و افزايش تاب‌آوري

ماده هشتاد و دوم (82):
شهرداري موظف است به منظور ارتقاء توان مديريت بحران و افزايش تاب‌آوري سيستم‌هاي شهري در حوادث و بلايا با همكاري ساير دستگاه‌هاي مسئول نسبت به هوشمندسازي مديريت شهري و ايجاد و توسعه سامانه‌هاي اطلاعاتي، پردازش و ارتباطي امن و پايدار اقدامات زير را انجام دهد:

1- توسعه و تجهيز مركز فرماندهي مديريت بحران و ستاد فرماندهي عمليات و حادثه سازمان آتش‌نشاني با تاكيد بر راه‌اندازي ستاد پشتيبان در سال اول برنامه

2- تدوين «طرح جامع آتش‌نشاني هوشمند» با تاكيد بر راهكارهاي توسعه اينترنت اشياء و ارتباطات پايدار در سال اول و اجراي آن تا پايان برنامه و تدوين آيين‌نامه استقرار سيستم هوشمند اعلام حريق (مانيتورينگ)با اولويت مراكز حساس شهري و ساختمان‌هاي حساس، مهم و پرخطر در سال اول و اجراي آن تا پايان برنامه.

ماده هشتاد و سوم (83):
شهرداري موظف است با هدف ارتقاء توان پاسخگويي، چابك‌سازي و افزايش سرعت عمل امدادرساني در محدوده شهر اقدامات زير را انجام دهد:

1- ارزيابي و متناسب‌سازي كمي و كيفي ناوگان خودرويي و تجهيزات عملياتي (حريق، حادثه و مقابله با مواد خطرناك) ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني شهر

2- مقاوم‌سازي و بازسازي ايستگاه‌ها و ابنيه ستادي آتش‌نشاني

3- مكان‌يابي، استقرار و تخصيص بهينه ايستگاه‌هاي جديد و تجهيزات آتش‌نشاني به روز

4- اجراي طرح آبرساني اضطراري اطفاء حريق شهر طبق مصوبه شورا و تكميل شبكه شيرهاي هيدرانت آتش‌نشاني با همكاري شركت آب و فاضلاب استان تهران

5- تدوين برنامه جامع مهارت‌سنجي آتش‌نشانان در سال اول برنامه و اجراي آن از سال دوم برنامه

6- تكميل و تقويت مركز آموزش حرفه­‌اي آتش‌نشاني و اجراي برنامه‌­هاي آموزشي مشترك با مراكز آموزشي معتبر بين­‌المللي شناسايي شده در حوزه ايمني و آتش‌نشاني تا پايان برنامه

7- تدوين برنامه جامع سنجش و ارتقاء آمادگي و سلامت جسمي و رواني آتش‌نشانان در سال اول برنامه و اجراي آن از سال دوم برنامه به صورت مستمر

ماده هشتاد و چهارم (84):
شهرداري موظف است به منظور پيشگيري و مقابله با خطر سيلاب، نسبت به عملياتي كردن طرح جامع مديريت آب‌هاي سطحي شهر شامل طراحي و اجراي پروژه‌هاي توسعه، بهبود عملكرد شبكه اصلي و فرعي، تهيه سامانه جامع اطلاعات مكاني، توسعه شبكه پايش كمي و كيفي بارش و روان‌آب و پياده‌سازي نظام نگهداشت مجاري و تأسيسات موجود مديريت آب‌هاي سطحي و پياده‌سازي سامانه هشدار سيلاب با همكاري وزارت نيرو و سازمان هواشناسي اقدام نمايد.

ماده هشتاد و پنجم (85):
شهرداري موظف است به منظور افزايش ايمني و تاب‌آوري شهر در مقابل مخاطرات زمين، اقدامات زير را با همكاري سازمان مديريت بحران كشور و سازمان‌ها و دستگاه‌هاي متولي از جمله سازمان زمين‌شناسي، سازمان نقشه‌برداري و موسسه ژئوفيزيك به انجام رساند:

1- انطباق مستمر نقشه گسل‌هاي شهر بر روي طرح تفصيلي و تكميل اطلاعات پايه مثل نرخ لغزش گسل­‌ها

2- تهيه و پياده‌سازي نقشه پهنه‌بندي خطر زمين لغزش، پهنه‌بندي خطر فرونشست و پهنه‌بندي ژئوتكنيكي شهر بر روي طرح تفصيلي

3- پياده‌سازي نقشه جامع تونل‌هاي زيرسطحي و تأسيسات شهري و خط‌هاي انتقال سوخت بر روي طرح تفصيلي و شناسايي محدوده‌هاي خطرپذير بر مبناي تركيب اطلاعات با بند 1 و2

4- كنترل انطباق ضوابط و محدويت‌هاي كاربري و ساخت و ساز در پهنه‌هاي خطرپذير و حريم‌هاي بند 1 تا 3 و در حريم‌هاي رودخانه‌ها، مسيل‌ها، كانال‌ها و قنوات مطابق اسناد و مقررات ملي ساختمان و ضوابط شوراي عالي شهرسازي و معماري و تعريف كاربري‌هاي كم‌تراكم در پهنه‌هاي مزبور در فرايند بازنگري طرح تفصيلي

5- همكاري با سازمان‌هاي متولي جهت تعيين ساز وكار تغيير كاربري و جابجايي ساختمان‌هاي حساس و با اهميت بسيار زياد واقع در پهنه‌هاي گسلي

ماده هشتاد و ششم (86):
شهرداري موظف است با هماهنگي ساير دستگاه‌هاي اجرايي نسبت به تدوين برنامه عملياتي كاهش اثرات فرونشست و نگهداري زيرساخت‌ها و شريان‌هاي معابر شهر تا پايان سال اول برنامه و نسبت به اجرايي نمودن آن در پهنه‌هاي با درصد بالاي فرونشست تا پايان برنامه اقدام نمايد.

ماده هشتاد و هفتم (87):
شهرداري موظف است در راستاي ارتقاء ايمني ساختمان‌هاي موجود شهر و كاهش نرخ وقوع حوادث حريق در بافت شهري اقدامات زير را به انجام رساند:

1- ايجاد سازوكارهاي اجرايي مناسب جهت نظارت و بازرسي‌هاي دوره­اي (با تأكيد بر تطابق كاربرد و فعاليت) در زمان احداث و در طول دوره بهره‌برداري ساختمان‌ها

2- تدوين طرح آسيب‌شناسي ايمني ساختمان‌هاي بلندمرتبه با تاكيد بر اجراي تمهيدات مباحث 3 و 21 و 22 مقررات ملي ساختمان به همراه برنامه‌هاي عملياتي مربوطه طي سال اول برنامه و اجراي آن از سال دوم برنامه

3- تدوين طرح امكان‌سنجي و آسيب‌شناسي راهكارهاي الزام مالكين جهت نوسازي، مقاوم­‎سازي، بهسازي و ايمن‌سازي ساختمان‌هاي بخش‌هاي عمومي، دولتي و خصوصي با اولويت ساختمان‌هاي بلندمرتبه و اماكن تجمعي عمومي به همراه برنامه‌هاي عملياتي مربوطه طي سال اول برنامه و اجراي آن از سال دوم برنامه

4- تدوين طرح‌هاي ويژه آمادگي، پيشگيري و مقابله با حريق در ساختمان‌هاي بلندمرتبه به ويژه ساختمان‌هاي بلندمرتبه واقع در معابر كم‌عرض و تقويت ناوگان خودرويي و تجهيزات عملياتي ويژه طي دو سال اول برنامه اقدام و اجراي آن پس از تصويب شورا از سال سوم برنامه

5- شناسايي و تهيه «شناسنامه فني و ايمني ساختمان‌هاي ملكي شهرداري» و تدوين برنامه ايمن‌سازي تا پايان سال دوم برنامه

6- پايش مستمر ايمني ساختمان‌هاي بلندمرتبه و ارائه برنامه عملياتي تا پايان سال دوم برنامه

7- بررسي و تدوين ضوابط و مقررات و برنامه عملياتي ارتقاء ايمني اماكن عمومي قديمي شهر (از جمله بازار بزرگ تهران) با همكاري ساير دستگاه‌ها تا پايان سال دوم برنامه

ماده هشتاد و هشتم (88):
شهرداري موظف است به منظور حفظ مستمر كيفيت و كارايي و افزايش ايمني و تا‌ب‌آوري زيرساخت‌هاي شهر اعم از معابر، بزرگراه‌ها، پل‌ها، تونل‌هاي ترافيكي و اجرايي شدن شبكه راه‌هاي اضطراري شهر و نيز تكميل و توسعه شبكه زيرساخت‌هاي شهري اقدامات زير را انجام دهد:

1- تدوين و استقرار نظام تعمير و نگهداشت با استفاده از زيرساخت‌‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌‌افزاري

2- ارزيابي، تهيه شناسنامه ايمني و تدوين برنامه بهسازي و مقاوم‌سازي ابنيه فني بزرگراهي تا پايان سال اول برنامه

3- مديريت يكپارچه در ترميم و نگهداري معابر با توجه به برنامه حفاري دستگاه‌هاي خدمات‌رسان و اولويت مرمت معابر بر مبناي شاخص خرابي با استفاده از فناوري‌هاي نوين مرمت و بازرسي دوره‌اي

ماده هشتاد و نهم (89):
شهرداري موظف است به منظور پيشگيري از وقوع حوادث و افزايش ايمني تردد شهروندان در فضاهاي عمومي شهر تهران شامل بوستان‌ها، فضاي سبز حاشيه معابر، بزرگراه‌ها و ميادين و فضاي پياده‌روها (به خصوص در مجاورت كارگاه‌هاي ساختماني و عمراني و مجاورت تاسيسات برق و گاز)، پل‌هاي عابر پياده، فضاهاي مجاور تابلوها و بيلبوردهاي شهري و مجاور كانال‌ها، مسيل‌ها و دريچه‌هاي تأسيساتي و دكل‌هاي مخابراتي اقدامات زير را انجام دهد:

1) بازنگري در ساختار مديريت ايمني و مديريت بحران و hse شهرداري و يكپارچه‌سازي سيستم­‌هاي مديريتي شهرداري تهران

2) تدوين شيوه‌نامه نظام مديريت بازرسي و نظارت بر عملكرد و فعاليت كليه پيمانكاران شهرداري در اجراي الزامات hse و چارچوب نظام فني و اجرايي شهرداري با هدف پيشگيري و كاهش حوادث تا پايان سال اول

3) استقرار نظام مرمت و بازرسي فني دوره‌اي و تهيه شناسنامه ايمني متناسب با حوادث محتمل بر اساس نظام فني و اجرايي شهرداري

ماده نودم (90):
شهرداري موظف است به منظور تقويت تعامل، همكاري و هماهنگي با ساير دستگاه‌هاي خدمات‌رسان (از جمله اورژانس، هلال احمر، هوانيروز، شركت‌هاي برق، آب، گاز، نفت و مخابرات و نهادهاي انتظامي و امنيتي) و استفاده از ظرفيت‌هاي سازماني و تجهيزاتي ساير ارگان ها در راستاي افزايش ايمني شهري و كاهش حوادث و مديريت يكپارچه و هماهنگ در زمان بحران‌هاي محتمل در شهر اقدامات ذيل را با هماهنگي و همكاري شوراي هماهنگي مديريت بحران شهر تهران به انجام رساند:

1- تدوين و اجراي شيوه‌نامه اقدام مشترك در هنگام بروز بحران و شرايط اضطرار و وقوع حوادث و بلاياي طبيعي و غيرطبيعي (زلزله، سيل، طوفان، آتش سوزي و موارد مشابه)

2- امكان‌سنجي استفاده از ظرفيت تجهيزاتي دستگاه‌هاي مسئول جهت امداد‌رساني هوايي در نظام مديريت بحران و فرماندهي حوادث شهري

3- تدوين و اجراي برنامه عملياتي ساماندهي ايمني شبكه تأسيساتي شهري با اولويت نظم‌بخشي و رعايت حريم‌ها در استقرار تأسيسات جديدالاحداث در فضاي زيرسطحي با استفاده از ظرفيت كميسيون هماهنگي امور اجرايي

4- تدوين و اجراي برنامه زمان‌بندي و تهيه ماتريس مسئوليت دستگاه‌هاي متولي با استفاده از ظرفيت شوراي هماهنگي مديريت بحران كشور جهت اجراي سامانه قطع اتوماتيك شبكه شريان‌هاي حياتي به خصوص شبكه گاز و سوخت در زمان وقوع زلزله‌هاي محتمل و مخاطرات زمين در شهر

تبصره:
شهرداري موظف است لوايح پيشنهاد تخصيص سهم اعتبارات مورد نياز سالانه دستگاه‌هاي ذيربط را جهت سير مراحل تصويب از طريق شورا و شوراي عالي استان‌ها به دولت و مجلس شوراي اسلامي ارائه نمايد.

ماده نود و يكم (91):
شهرداري مكلف است به منظور ارتقاء ايمني و ظرفيت­‌هاي مديريت بحران در برابر وقوع حوادث و بلاياي طبيعي و انسان‌ساخت در فضاهاي زير سطحي شهر تهران با تعامل و همكاري ساير دستگاه­‌هاي ذي‌ربط و سازمان­‌هاي خدمات‌رسان نسبت به انجام موارد ذيل اقدام نمايد:

1- شناسايي كليه فضاهاي زيرسطحي شهر و ارزيابي نقاط مخاطره‌آميز و ناايمن آن طي سال اول برنامه

2- تدوين استانداردها و ضوابط ايمني و آتش‌نشاني و تهيه و تكميل تجهيزات ايمني و آتش‌نشاني و ناوگان ويژه مقابله و پاسخگويي به حريق و حوادث مترو و مديريت بحران در مواقع اضطراري در مترو و فضاهاي زير سطحي

3- ارزيابي ميزان آسيب‌پذيري در شبكه حمل و نقل متروي تهران در برابر حوادث و بلاياي طبيعي، نفوذ منابع آب­ سطحي و زير زميني، ريزش چاه و قنات و نقص فني تجهيزات

4- ارائه برنامه عملياتي ارتقاء ايمني و كاهش خطرپذيري در زيرساخت­‌هاي شبكه حمل و نقل مترو شامل ايستگاه‌ها، تونل‌ها، سكوها، دسترسي­‎ها و مبادي ورودي

5- ارائه برنامه عملياتي واكنش اضطراري و تخليه امن مترو و فضاهاي زيرسطحي

6- ارائه برنامه عملياتي پدافند غيرعامل و دستورالعمل‌هاي آن در مترو و فضاهاي زيرسطحي

7-­ انجام مطالعات ژئوفيزيكي به منظور شناسايي عوارض و ارائه برنامه عملياتي پايدارسازي و ايمن‌سازي مسيرهاي حفاري تونل، تأسيسات زيرزميني و سازه‌هاي رو زميني مجاور در حريم فضاهاي زيرسطحي

فصل پنجم : مديريت، راهبري و پايش برنامه

ماده نود و دوم (92):
شهرداري موظف است با توجه به اهميت تعامل و هماهنگي كليه دستگاه‌هاي اجرايي و تخصصي در حوزه مديريت شهري كليه مقررات مرتبط با سطح وظايف درج شده در اين مصوبه را مورد بررسي كامل قرار داده و در صورت نياز به مقررات خاص (به جز مواردي كه در متن مصوبه درج شده است) لايحه‌ مورد نظر را طي 6 ماه اول برنامه تهيه و جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

ماده نود و سوم (93):
شهرداري موظف است گزارش‌هاي نظارتي سالانه برنامه شامل چگونگي تحقق اهداف كمي و احكام برنامه را به همراه لوايح بودجه سنواتي به شورا ارائه نمايد.

تبصره:
شهرداري موظف است امكان دسترسي به شاخص­‌هاي اهداف كمي عملكرد برنامه و بودجه­‌هاي سنواتي را حداكثر تا سال دوم اجراي برنامه در قالب پيشخوان مديريتي براي شورا فراهم نمايد.

ماده نود و چهارم (94):
شهرداري موظف است با توجه به تأييد چشم انداز، مأموريت، استراتژي‌ها و اهداف، سند برنامه را مشتمل بر:
1- اقدامات و برنامه‌هاي اجرايي
1-1- تصوير كلان برنامه
1-2-جداول كمي شامل شاخص‌هاي كمي مواد برنامه و هدف‌گذاري براي آن‌ها در افق پنج‌ساله با پيش‌بيني منابع مالي و در قالب ارايه جداول منابع و مصارف
1-3-برنامه‌هاي راهبردي بخش، فرابخش
1-4-برنامه‌هاي موضوعات اولويت‌دار تا سطح عملياتي
2- نحوه تأمين و تجهيز منابع مورد نياز
2-1- منابع فيزيكي، انساني، فني (تكنولوژيكي) و مالي مورد نياز
2-2-نحوه تأمين مالي منابع مورد نياز براي تحقق اهداف
حداكثر تا پايان ارديبهشت ماه سال 1398 تهيه و براي تصويب به شورا ارائه نمايد.

ماده نود و پنجم (95):
شهرداري موظف است به منظور پايش و ارزيابي و دستيابي به اهداف اين برنامه،‌ اقدامات زير را اجرايي نمايد:

1. ايجاد دبيرخانه دائمي برنامه با استفاده از پست‌هاي موجود جهت پايش و ارزيابي مستمر برنامه و ارائه سازوكار، چارچوب­‌ها و نظام‌نامه پايش برنامه به شورا ظرف مدت 3 ماه از ابلاغ برنامه

2. ارائه گزارش عملكرد برنامه، مطابق اهداف كمي و برش سالانه اهداف كمي برنامه و گزارش تطبيقي-مقايسه­‌اي از مفاد برنامه و لايحه بودجه سالانه به همراه لايحه بودجه سالانه به شورا

3. ايجاد سامانه پايش برنامه ظرف مدت شش ماه از ابلاغ برنامه و اتصال آن با سامانه‌هاي مرتبط در شهرداري مانند سامانه مالي و بودجه و ارائه دسترسي به اعضاي شورا

پانوشت‌ها:
[1] brand
[2] با رعايت ماده 34 قانون احكام دائمي برنامه‌هاي توسعه كشور
[3] cryptocurrency
[4] blockchain
[5] قانون استفاده متوازن از امكانات كشور، توزيع عادلانه، رفع تبعيض و ارتقاء سطح مناطق كمتر توسعه‌يافته و تحقق پيشرفت و عدالت (شماره 54148/517 مورخ 1393/08/11)
[6] ابلاغي به شماره 160/2094/17677 مورخ 1394/07/05
[7] در اجراي تبصره بند 20 ماده 55 قانون شهرداري